Lai tạo cá Betta

[cuong_aden]

Lai tạo cá Betta
Tác giả Joep van Esch - nguồn http://www.bettaterritory.nl

Trong bài viết này, tôi sẽ gắng cung cấp cho các bạn nhiều thông tin về vấn đề lai tạo cá betta. Nên nhớ là những gì mô tả ở đây là cách lai tạo của riêng tôi. Còn rất nhiều cách khác để lai tạo thành công loài cá xinh đẹp này, mỗi nhà lai tạo đều phát triển cách lai tạo riêng phù hợp với điều kiện của mình.

Trước khi bàn sâu về vấn đề lai tạo, tôi xin đưa ra một số lưu ý quan trọng để nếu bạn quyết định lai tạo cá betta, bạn có thể chăm sóc chúng theo cách tốt nhất có thể:
- Mỗi lứa cá có thể lên đến 300 con!
- Cá đực 2 tháng tuổi cần được tách đàn và nuôi riêng để phát triển tốt. Bạn cần chuẩn bị cho điều này!
- Cá con cần được nuôi dưỡng bằng những loại thức ăn tốt nhất.
- Chăm sóc và nuôi dưỡng bầy cá con cho đến khi chúng trưởng thành (cho ăn, thay nước…) cần rất nhiều sự kiên nhẫn và thời gian.
- Đảm bảo rằng bạn có đủ khả năng tài chính để đeo đuổi thú chơi này.

Chuẩn bị hồ
Để chuẩn bị hồ đẻ, bạn cần những thứ sau đây:

- Hồ kiếng (tối thiểu 10-12 lít)
- Đầu nhiệt (25 Watt)
- Lọ khử chlor (hiệu Aquasafe hay Easy Life)
- Rong
- Ống nhựa hay thủy tinh (để nhốt cách ly cá cái)
- Miếng mút xốp/ lá bàng/ ly nhựa cắt đôi (làm giá thể để cá đực nhả bọt)
- Mảnh chậu gốm trồng cây

Tôi thường lai tạo cá trong các hồ có kích thước 40 x 25 x 25 cm (25 lít) đáy để trống. Mực nước cao 10-15 cm, nhiệt độ được duy trì ở 27-30 độ C nhờ một đầu nhiệt 25 W.

Hồ được thả rong. Tôi thích sử dụng rong hornwort (Ceratophyllum demersum). Rong dùng để hỗ trợ tổ bọt, nơi trú ẩn cho cá mái, làm trùng cỏ sinh sôi (cá bột ăn trùng cỏ khi mới nở). Hơn nữa, rong còn là nơi trú ẩn cho cá bột khi chúng bắt đầu bơi được. Tôi còn sử dụng mảnh chậu trồng cây làm nơi trú ẩn cho cá cái trong quá trình sinh sản.

Đây là hồ ép cá của tôi:

1. Miếng mút xốp
2. Mảnh lá bàng khô
3. Ống nhựa
4. Mảnh chậu trồng cây
5. Rong

Để tổ bọt có chỗ bám vững chắc hơn, người ta có thể thả vào một miếng mút xốp nhỏ, một ly nhựa cắt đôi, lá bàng khô… Tôi thường cung cấp nhiều lựa chọn cho cá đực bằng cách thả một miếng mút xốp ở góc này và một mảnh lá bàng ở góc đối diện.

Lựa chọn cá bố mẹ
Khi lựa chọn cặp cá bố mẹ, chúng ta cần cân nhắc một số điểm sau đây:

- Bạn muốn bầy cá con trông như thế nào? Bạn lai tạo dựa trên màu sắc, vây hoặc cả hai hay chỉ để cho vui mà thôi? Một khi nhà lai tạo có mục đích cụ thể, họ cần phải tìm kiếm cá bố mẹ có các đặc điểm cần thiết. Cá giống thường không có đủ tất cả các đặc điểm mà bạn mong muốn nhưng tôi xem đây như là công việc lắp ghép thú vị khi mà bạn lai tạo để kết hợp các đặc điểm lại với nhau.

- Tuổi của cá: có một số ghi nhận rằng cá Betta sinh sản ở 3 tháng tuổi nhưng tôi thường đợi chúng đạt tối thiểu 4 tháng tuổi mới cho sinh sản.

Trước khi cho sinh sản, bạn phải đảm bảo cá của mình ở điều kiện tốt nhất. Để chuẩn bị, cá của bạn cần được nuôi 1-2 tuần bằng thức có chất lượng cao hay thức ăn tươi sống (tốt nhất là trùng đỏ). Khi bạn cho cá kè nhau mỗi ngày thì chúng sẽ trở nên quen thuộc với nhau và điều này cũng kích thích trứng của cá cái mau chín.

Làm thế nào để phát hiện cá đã sẵn sàng để sinh sản?

Cá cái: mạnh khỏe, linh hoạt, bụng căn trứng, trên thân xuất hiện những sọc đứng.

Chú ý: cá cái nền nhạt thường không có sọc đứng!

Cá đực: mạnh khỏe, linh hoạt, giương vây, màu sắc rực rỡ, nhả bọt.

 

[__Nick__]

hình như bài này còn thiếu nhiều đó anh Cường. sao ko nói rõ là cách thức lai tạo chọn giống như thế nào ? VD; chọn vây thì phải kiếm bố mẹ ra sao? chọn màu thì phải kiếm bố mẹ thế nào. anh kiếm thông tin giùm em nha. thank anh cường

 

[cuong_aden]

Cho cá bắt cặp
Sau khi chọn được cặp cá giống và cả hai ở tình trong tình trạng sức khỏe tốt, chúng ta thả cặp cá vào hồ ép đẻ.

Tôi thường thả cá cái vào hồ trước để nó quen với môi trường và khám phá những nơi trú ẩn. Hai ngày sau tôi cách ly cá cái (bằng chai nhựa cắt hai đầu) và thả cá đực vào. Cả hai sẽ bắt đầu phùng mang, giương vi lẫn nhau. Sự xuất hiện sọc dọc trên thân cá cái là dấu hiệu cho thấy nó chuẩn bị sinh sản (nên nhớ cá cái nền nhạt sẽ không có các sọc này). Duy trì hiện trạng 1-2 ngày để cá đực có thời gian xây tổ bọt. Cá cái bị kích thích tạo ra nhiều trứng.

Cặp Betta đang vờn nhau.

Tôi chỉ cho cá ăn khi cá cái vẫn còn được cách ly. Cá cái luôn ăn trong khi tôi thấy cá đực thường ngưng ăn trong quá trình nhả bọt.

Ổ bọt nhìn từ bên trên.

Ổ bọt nhìn từ bên dưới.

Tôi thường thả cá cái ra trước khi tắt đèn khoảng 5-10 phút. Tôi luôn mong mốn cặp cá của mình phối hợp với nhau ngay sau khi thả cá cái. Nếu cá cái không phản ứng và bỏ chạy thì nên vớt nó ra và chờ vài ngày trước khi thử lại.

Sau khi cá cái được thả ra, cả hai sẽ vờn nhau khắp hồ. Nếu cá cái bị cắn vài miếng thì cũng là điều rất bình thường. Sau một lúc, cá cái sẽ quan sát cá đực nhả bọt ở một khoảng cách an toàn. Khi cá đực đã sẵn sàng, nó sẽ nằm ngay dưới tổ bọt và hiếm khi đuổi theo cá cái. Nó cố gắng dẫn dụ cá cái tiến đến ổ bọt một cách ít hung dữ hơn bằng động tác giương vây.

Khi cá cái sẵn sàng đẻ, nó sẽ tiến đến tổ bọt với cái đầu chúc xuống. Chúng bắt đầu thúc vào hông nhau. Ngay sau đó cá đực bắt đầu cuộn lấy cá cái. Đôi khi phải mất thời gian trước khi cá đực làm được như vậy, nhất là đối với những con thiếu kinh nghiệm.

Khi cả hai cuốn lấy nhau, trứng bị ép ra từ bụng cá cái. Ngay lập tức cá đực phóng tinh để thụ tinh cho trứng. Trứng rớt xuống và cả hai cá đực lẫn cá cái bơi xuống ngậm lấy trứng và nhả lên tổ bọt. Mỗi lần đẻ thường diễn ra từ 1 giờ rưỡi đến 3 giờ.

Khi cá đực cảm thấy đã đủ nó sẽ đuổi cá cái đi và cá cái sẽ trốn vào đám rong. Đây là lúc để vớt cá cái ra và đem đi dưỡng cho lần sinh sản kế tiếp. Cá đực chăm sóc tổ một mình. Lúc này tôi thường nhỏ vài giọt Liquifry no.1 để làm lượng trùng cỏ trong hồ sinh sôi. Từ bây giờ, cần để đèn 24/24 cho đến khi cá con có thể bơi và cá đực được bắt ra.

Khi bạn theo dõi kỹ lưỡng quá trình sinh sản, bạn hiếm khi thấy cá cái bị thương nặng. Trong hầu hết trường hợp, cá cái rời hồ đẻ ở tình trạng sức khỏe tốt. Nếu cá cái bị thương nặng, chế độ chăm sóc tốt sẽ giúp nó phục hồi sau vài tuần.

Trứng nằm trên ổ bọt.

 

[cuong_aden]

Nuôi dưỡng cá con
Ở nhiệt độ từ 28-30 độ C, trứng được thụ tinh trong tổ bọt sẽ bắt đầu nở sau từ 25-30 giờ. Sau khi nở, sự hiện diện của cá con có thể dễ dàng được nhận thấy bằng cách quan sát bên dưới tổ bọt. Một nhúm những cái đuôi nhỏ lòi ra từ ổ bọt bởi vì cá con vẫn mang noãn hoàng và các vây bơi còn chưa phát triển đầy đủ.

Cá con một ngày tuổi treo mình trên ổ bọt.

Mỗi khi có con nào rơi khỏi tổ, cá đực nhẹ nhàng ngậm nó vào miệng và nhả lại lên tổ bọt. Đây có vẻ như là một công việc không có hồi kết…

Cá đực đang chăm sóc cá con.

Sau khoảng hai ngày túi noãn hoàng ở cá con được tiêu thụ hết và cá con bắt đầu bơi trên mặt nước. Cá đực cố hết sức đem cá con trở lại tổ. Lúc này, cá đực có thể được bắt ra để dưỡng sức cho lần sinh sản kế tiếp. Bầy cá con có thể tự kiếm ăn vì trong nước đã có sẵn trùng cỏ. Một ngày sau khi cá con có thể bơi lội tự do, tôi bắt đầu cho chúng ăn ấu trùng artemia 2-3 lần/ngày. Sau khoảng một tuần, tôi cẩn thận hút chất cặn trong hồ ép bằng ống hút đầu cột vải thưa để tránh hút phải cá con. Nước sạch châm vào hồ phải có cùng nhiệt độ.

Cá bột bắt đầu tự bơi được.

Cá 2 tuần tuổi.

Cá 2 tuần rưỡi tuổi.

Sau khoảng từ 3-4 tuần tuổi, bên cạnh artemia tôi bắt đầu cho cá ăn trùn chỉ. Thay từ 10-15% nước hồ sau mỗi hai ngày. Từ 4-6 tuần tuổi, cá bắt đầu lên màu (với những màu nhạt như màu vàng thì phải đợi lâu hơn).

Cá 3 tuần rưỡi tuổi.

Cá 5 tuần tuổi.

Ở 6-8 tuần tuổi, bên cạnh trùn chỉ, tôi bắt đầu cho cá ăn trùng đỏ tươi và đông lạnh. Lượng nước mỗi lần thay tăng lên một chút, từ 20-30% mỗi hai ngày. Ở độ tuổi này chúng ta có thể thấy những con đực đầu tiên bắt đầu xuất hiện trong bầy. Chúng thường có vây lớn hơn, gây gổ với những con cá đực khác và phùng mang. Lúc này tôi thường bắt chúng ra nuôi riêng.

Cá HMPK xanh metallic 7 tuần tuổi.

Cá HMPK xanh dương mask 9 tuần tuổi.

(Trích từ bài viết của Mr. Vnreddevil, trưởng hội betta diễn đàn cá cảnh)

 

[nhixuan]

Chúc mừng bạn Cường_aden làm Mod của scvvietnam.com .Với tài năng của bạn về cá kiểng chắc chắn sẻ đóng góp được rất nhiều cho sự phát triển của diển đàn.
Chúc diển đàn scvvietnam.com

 

[cuong_aden]

Cám ơn anh nhixuan rất nhiều! Diễn đàn SVC và chuyên mục Bettas buổi đầu ra mắt chắc chắc sẽ có nhiều thiếu sót! Rất mong được sự giúp đỡ và hổ trợ của các anh chị! Đặc biệt là sự hổ trợ từ hội bettas Diễn Đàn Cá Cảnh.

Xin chân thành cám ơn!

 

[Tèn]

Nhà bác cho em hỏi, như thế thì cá xiêm mà được 9tuần tuổi là cá trưởng thành rồi hở bác!
Nhà em cũng ép đẻ, nhưng lúc được lúc không, mà không biết lý do thế nào mà tiử lệ chết rất cao ạ, nguyên nhân là do thế nào thế bác!

 

[casiemxanh]

a cho em hỏi với không biết ấu trùng artemia lấy ở đâu cho cá bột ăn hả anh?

 

[genta]

a cho em hỏi với không biết ấu trùng artemia lấy ở đâu cho cá bột ăn hả anh?

ấu trùng Artemia phải mua thôi bạn ơi, chứ bình thường không có đâu! khá mắc ấy! bạn lại chỗ bán thức ăn cho tôm con ấy! nó thường bán 1 lần 0,5 kg nên mua 1 lần cá ăn cả năm không hết á! hic hic :a39:

 

[cuong_aden]

Nhà bác cho em hỏi, như thế thì cá xiêm mà được 9tuần tuổi là cá trưởng thành rồi hở bác!
Nhà em cũng ép đẻ, nhưng lúc được lúc không, mà không biết lý do thế nào mà tiử lệ chết rất cao ạ, nguyên nhân là do thế nào thế bác!

Cá xiêm 9 tuần tuổi xem như đã đến giai đoạn trưởng thành. Khi ép đẻ, yếu tố môi trường nước rất quan trọng. Bạn nên sử dụng nước mưa đã phơi nắng 2 ngày, rất tốt cho sự phát triển tự nhiên của cá con. Nếu không có nước mưa có thể sử dụng nước máy đã phơi nắng 2 ngày cũng được. Đặc biệt chú ý vệ sinh khi cho cá con ăn ấu trùng cỏ, chỉ nên cho ăn 2 muỗng canh một ngày. Khi cho ăn chỉ hớt phần nước trùng cỏ bên trên, không nên múc luôn phần cái. Khi cá được hơn 1 tuần tuổi có thể cho ăn bo bo nhưng chú ý rất dễ có trứng cá rô lẫn với bo bo. Cá rô sẽ lớn và ăn hết cá con.

Một yếu tố quan trọng khác góp phần tạo nên thành công cho khả năng ép cá của bạn là kinh nghiệm. Bạn chịu khó ép nhiều lần là sẽ tự đúc kết được kinh nghiệm riêng cho bản thân mình thôi.

 

[minhkhoa_2603]

Cho mình hỏi artemia giá bao nhiêu 1 chai trứng vậy,và mua ở đâu?thanks trước:a14::a23:

 

[genta]

ấu trùng artemia bán 1 lần rất nhiều, ko bán lẻ, hình như 1 lần bán ít nhất là 0,5 kg, có 1 anh trong hội S.B.C mua 0,5kg thì cho cả hội dùng hơn 2 tháng mà chưa hết! nếu được thì bạn lại mấy chỗ bán tôm giống mà mua, chứ giá thì mình cũng ko rành lắm, lâu wá nên wên, nhưng hình như 500k/kg thì phải

 

[hatienlong]

chào anh em là một người rất thích cá chơi cá đá. em chơi từ nhỏ và đến giờ vẫn còn nuôi . hiện giờ em đang nuôi loại half moon chắc là anh biết loại đó ? nhưng anh có nuôi loại đó không ? nếu có thì đây là nick chat của em hatienlong@yahoo.com nếu anh có thời gian thì lên mạng anh và em sẻ trao đổi nhiều hơn nữa . cám ơn anh nhiều và hãy cố gắn lai tạo nhiều loại cá mới cho anh em chiêm ngưỡn nha . chào anh:a15:

 

[tuannguyen]

bài này hay quá rất bổ ích cho anh em nuôi cá betta ,cám ơn anh đã share bài cho ae

 

[cada_xanh]

Thấy bạn Cường ép cá mà thèm ghê, có thời say mê ép lắm.
các bạn nuôi chơi trong nhà, cá con chết có nhiều nguyên nhân, mà theo mình nguyên nhân chính là khi cá lớn lên, nhu cầu về oxy hòa tan trong nước cao lên nhưng đến tuần thứ 4 cá con mới thở đớp hơi được nên trong giai đoạn trước đó 1 tuần sẽ thiếu oxy trầm trọng nếu bác nào nuôi trong nhà cá sẽ chết dần thường chỉ còn khoảng 10 con.

Hix mình vì sơ ý không kiểm tra thiết bị mà đi đong 1 ổ cá lia thia đồng lai với mái độ. Con lia thia này mình tuyển chọn cực kỳ cẩn thận, từ cả chục con lựa được 1 con có lối đá tốc hành và lỳ đòn nhất để ép với mái độ. Nếu bầy đó thành công giờ chắc may ra có 1 dòng cá đá vừa nhanh vừa lỳ và thân hình cân đối. hihi.

 

[romantam]

Artemia thì ra Nguyễn Thông có bán đó. Nhưng nếu nuôi số lượng lớn nên mua theo kg. Về tự ấp rồi cho cá ăn lợi hơn

 

[coidoiotroc]

Nhớ lại ngày xưa , lâu lắm rồi . Hồi còn nhỏ tui vẫn thường chơi cá đá , tui nhớ hối đó con cá Xiêm rất dễ nuôi , nước bơm từ giếng đào lên cho thẳng vào hũ , chẳng phơi phóng gì cả (có lẽ hồi đó chưa bị ô nhiễm) hồi đó còn có 1 loại cá gọi là cá phướn hay phướng gì đó , đuôi dài hình trái tim , vây bụng và lưng đều dài , đá với cá xiêm chỉ tổ bị thương vì vây , đuôi dài quá . Cá Phướn có màu đỏ , hồng , tím.. nói chung là nhiều màu , nếu đem lai với cá xiêm xanh dương , xanh lá , hoặc xiêm lai phướn nó ra nhiều dòng cá lạ mắt lắm , tỷ lệ pha trộn cũng phong phú lắm , có con hình dáng bên ngoài là cá xiêm nhưng màu sắc là phướn và ngược lại , có con lại chẳng giống ai , không giống cha cũng chẳng giống mẹ...Mà sự sinh sản của cá xiêm cũng dễ dàng lắm , cứ thấy con mái ( rất dễ phân biệt ) nào ôm trứng thì kiếm 1 con trống trưởng thành ( thường là 4-5 tháng ) chúng sẽ làm tổ bằng cách phun bọt , sau đó chúng quấn lấy nhau cho cá mái đẻ trứng , sau đó con trống sẽ lượm trứng thả vào ổ bọt , 1-2 ngày sau ( không nhớ ) sẽ thấy xuất hiện những chấm đen li ti trong ổ bọt , đó là lúc cá nở ( nhớ là lúc cá mái đẻ xong thì bắt cá mái ra chỉ để lại con trống ) Tui nhớ là hồi đó chẳng cho ăn gì vì cá còn quá nhỏ , chúng tự sống bằng noãn hoàng , khi chúng thoát ra khỏi ổ bọt được 1-2 ngày thì kiếm bo bo cho chúng ăn , sau đó cho ăn loăng quăng , hồi đó làm gì có các thức ăn chất lượng như bây giờ , có lẽ vì vậy mà cá hồi đó lâu lớn , nhưng bù lại chẳng thấy chúng bịnh bao giờ.....

 

[coidoiotroc]

Mua Artemia ..

Artemia thì ra Nguyễn Thông có bán đó. Nhưng nếu nuôi số lượng lớn nên mua theo kg. Về tự ấp rồi cho cá ăn lợi hơn

Sao tui ra Nguyễn Thông hỏi mà người ta nói không có bán , ông bạn mua ở tiệm nào vậy , chỉ giúp với . Cám ơn nhiều .

 

[chaomaorung_hung]

em thấy ép cá đẻ thì dễ không có gì quá khó nhưng nuôi chúng lớn đúng là khó thật.. e ở đà lạt..sứ lạnh không có mấy thứ thức ăn như ở ngoài đó.. toàn là ăn lòng đỏ trứng với mõ heo thui à.. mà ép cả chục đàn rồi nuôi không được. có a e nào có thức ăn phù hợp với điều kiện của em không. mong chỉ giáo.. thank nhiều...

 

[venonraykon]

em cần giúp đỡ đây , em có 2 con rồng đỏ 1 trống 1 mái, mới đầu cho kè nhau khoảng 1 ngày thì cá trông làm tổ bọt rất nhiều, sau khi thả em mái ra, em mái cũng hung dữ lắm, nhưng môt hồi sau em mái bỏ chạy, bi cá trông dí tơi tả,và hẩu quả là không ép được gì, e đành phải vớt e mái ra (, mong anh em trong diễn đàn có thể giúp đỡ !!!