Chơi lan những điều cơ bản

[culanluasg]

Mình sẽ dùng topic này chia sẻ với các bạn những kinh nghiệm đơn giản nhất khi mới bắt đầu vào thế giới của loài hoa diệu kỳ
* Bài 1

CHĂM SÓC HOA LAN SAU KHI TÀN HOA
Chúng ta sẽ bàn đến cách chăm sóc hoa lan sau khi tàn hoa
Cây hoa lan sau khi tàn hoa cần có chế độ chăm sóc đặc biệt
*sau khi trổ hoa cây hoa lan hẳn mất rất nhiều sức lực,việc chăm sóc và dinh dưỡng đúng mức sẽ giúp cây lan mau hồI phục sức khoẻ,tiếp tục tăng trưởng tạo điều kiện cho lần ra hoa sau thêm tốt đẹp
*sau khi trổ hoa điều đầu tiên chúng ta cần quan tâm là làm sao cho cây lan nhanh chóng tăng trưởng trở lạI,dấu hiệu đầu tiên dễ quan sát nhất là sự phát triển rễ mớI,làm sao cho cây lan ra rễ mớI càng nhanh là tiền đề cần quan tâm,rễ mớI càng nhiều tạo điều kiện cho sự hấp thu nước và chất dinh dưỡng dễ dàng , đưa cây lan mau chóng trở về trạng thái phục hồI tăng trưởng
*sau khi trổ hoa chúng ta nên đưa cây lan vào một chổ thoáng mát ,có nắng sáng,tốt nhất là có ánh sáng tớI 9 giờ mà thôi(sau đó nên qua lướI che hay mái che)
+sau đó quan sát cây lan nếu thấy chậu quá ẩm ướt thì phảI để chậu khô ráo hẳn từ một đến hai ngày mớI tướI nước lạI, điều này đặc biệt quan trọng vớI những cây lan mớI mua về hay được cho tặng,Nên nhớ sau đó chỉ tướI nước không được pha thêm phân vào nước tướI,chỉ tướI phân khi có dấu hệu tăng trưởng trở lại(ra rễ bám vào chậu khá chắc chắn)
*để cây lan nhanh chóng ra rễ mớI lần tướI nước đầu tiên nên pha thêm B1 thái có chứa kích thích tố NAA,ANA…(NỒNG ĐỘ 1 cc/1lít nước)hoặc atonik cũng được,sau đó tuỳ điều kiện nơi mình trồng lan mà tướI nước lạI sao cho đảm bảo đủ nước mà không gây úng nước làm hư rễ (chờ khô chậu hãy tưới lại ,thời gian khô chậu tuỳ chổ nuôi trồng cụ thể)
*thông thường ở miền nam ,mùa nắng tướI nước từ một đến hai lần vào buổI sáng sớm và chiều mát,tướI phun sương qua lạI vài lần cho vừa thấm nước hoặc cũng có thể tướI đẫm như mưa rào sao cho thấm nước toàn bộ chậu lan,chỉ tưới lại khi khô đáy chậu và rễ khô trắng bề mặt(có thờI gian khô chậu giúp cho rễ phát triển rất nhanh, điều này đặc biệt quan trọng với cattleya và dendrobium,vớI hồ điệp không có giả hành dự trữ nước thì thờI gian khô chậu không cần quá lâu,vớI hồ điệp có thể tướI nước hai ba lần /ngày thậm chí có thể hơn nếu thờI gian khô chậu quá nhanh,do hồ điệp trồng lại ít bị sốc hơn cattleya và dendrobium
*mùa mưa ở miền nam thì sau khi tướI lan ta phảI quan sát khi nào khô chậu mớI tưới lại ,thời gian này tuỳ thuộc vào nơi bạn trồng lan ,có chổ hai ba ngày có khi cả tuần ,mườI ngày thậm chí cả tháng mới khô chậu
tuỳ theo thờI gian khô chậu lúc nào ta tướI lạI lúc đó,riêng vớI những cây lan trồng trên cao ,thờI gian khô chậu có khi rất nhanh,thì thờI gian tưới lại gần hơn,các bạn phảI nhớ rằng cung cấp nước mỗi ngày bất kể khô chậu hay chưa là cách giết cây lan chúng ta nhanh nhất
lý do : là cây lan do dư nước sẽ không ra rễ mới được, độ ẩm trong chậu ngày càng tăng cao,nước dư làm úng rễ ,chết rễ ,lan úng thối và chết lan
*trung bình cứ ba lần tướI nước thêm một lần nước tướI có B1 thái cho đến khi ra rễ mớI,thì lúc đó chỉ cần thêm một lần tưới nước có pha B1 là đủ,sau đó cứ một tháng một lần mớI cần pha thêm B1 vào nước tướI,tuy nhiên các bạn phải nhớ thêm nếu thấy cây lan phát triển quá mềm yếu thì có thể tạm ngưng thuốc kích thích tăng trưởng ,nếu rễ đã bám chậu có thể dùng N,P,K nồng độ P,K cao hơn 20-20-20 hay 15-30-15 hay 6-30-30 tướI tăng cường cho cây cứng cáp lạI
khi cây ra rễ mớI bám vào chậu là ta có thể yên tâm tướI phân bình thường như những cây lan khác ,có thể tướI 3-4 lần 30-10-10 thì một
lần 15-30-15 hay 20-20-20 sau đó thêm một lần phân hữu cơ (phân hữu cơ chỉ nên tướI gốc)
chú ý việc tướI loạI phân nào còn tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố,cơ bản là cây non xanh,phát triển mềm yếu,lá dài bản mỏng thì có thể dư đạm hay dư thuốc kích thích tăng trưởng ,thì tăng lượng phân có P,K cao
còn cây xanh đậm quá cứng là có thể dư lân hay kali thì phảI tăng số lần tướI 30-10-10 lên
*chú ý đốI vớI cây lan sau khi ra hoa mà cây còn quá nhỏ ,ta có thể tướI 30-10-10 nhiều lần hơn cho cây nhanh ra lá ,mau phục hồI tăng trưởng
+nếu không thích tưới phân nhiều lần có thể mua phân tan chậm nồng độ thấp cho vào chậu ,tiếp theo tuỳ tình hình bổ sung thêm phân cho lan

 

[culanluasg]

Bài 2 (dành cho bạn mới chơi)
Khi mới bước vào nghề chơi lan có những điều cần phải nhớ
* phải phân biệt cho được những cây lan cơ bản
- Dendrobium(sách vở hay gọi là đăng lan,ở ngoài gọi tắt là đen rô)
- Phalaenopsis(Hồ Điệp )
- Cattleya (cát lan)
- Vanda
- lan hài
- lan rừng (species orchids),đa số đều có hương
* phải nhớ rằng dendrobium và hồ điệp nở hoa lâu tàn nhất
*cattleya màu sắc đa dạng nhất và hoa tương đối to so với lan khác và hay có hương thơm
hoa cattleya mau tàn hơn hoa khác trung bình nở hoa chỉ 12 ngày
nói chung muốn trồng lan nên có một mái che (có thể bằng lưới hay mái tôn nhựa
- hoa lan cây nào hoa củng có vẻ đẹp riêng nếu trồng tươi tốt ,nhiều hoa
- cây dendrobium và hồ điệp dễ trổ hoa nhưng hay bị rớt lá
- quan điểm treo lan dưới tàn cây sẽ tốt chưa chắc đã đúng
- cây lan cũng không cần phơi sương vì lợi bất cập hại (sương muối,mưa acid,trời mưa đêm)

 

[culanluasg]

Bài 3
những kinh nghiệm nhỏ về nuôi trồng cattleya
hôm nay mình chia sẻ với các ban mới chơi cattleya về kinh nghiệm của mình nhé
*điều đầu tiên các bạn hay mắc phải khi mới chơi cattleya lam cho lan mau đi đời nhà ma là cưng lan quá nên thường xuyên tưới cho cây mỗi ngày,có khi ngày hai ba lần,thật ra cây lan thường hay bị chết là do dư nước,nên úng rễ mà chết,nhu cầu tưới nước của cây cattleya là do sự quan sát của mình,thật ra tốt nhất tuỳ theo môi trường của mình mà tưới nước,tuy nhiên vẫn có một điểm chung là khi nào cây lan khô hẳn thì tưới nước cho dù bất cứ môi trường nào ở việt nam( ở đây không nói tới nhà kính),khô hẳn là khi bạn thấy rễ lan lên màu trắng khô(gần giả hành) ,đáy chậu khô ráo,như vậy là lan của bạn cần tưới nước rồi đó,nghĩa là với môi trường của mọi người có thể tưới ngày hai ba lần,người khác có thể hai ba ngày mới tưới một lần,thậm chí cả tuần mới cần tưới một lần,như vậy sẽ đảm bảo được bạn sẻ có một bộ rễ lan đẹp khoẻ mạnh
- về ánh sáng nói đúng ra nếu cây cattleya được ánh sáng buổi sáng đến chín giờ rưỡi không qua lưới che là tuyệt vời,qua giờ này tốt nhất là phải qua lưới che.nếu buổi trưa vườn của bạn vẫn có nắng trưa chan hoà,thi nên xài hai lớp lưới,lưới che lan tốt nhất là phải cao hơn lá cao nhất cuối cùng trong vườn của bạn từ thước rưỡi đến ba thưóc,nếu không xài lưới cũng có thể dùng mái che nhưa xanh ,nhưng phải đôn cao vì thấp quá là nóng cây lan dễ khô héo và mái che nhựa sẽ ít làm lan chết vào mùa mưa
về tưới phân,bạn phải nên chú ý cây mới đem về chưa tách chiết còn để nguyên trong chậu,những ngày đầu nên kiếm chổ khô thoáng ,mát để vài ngày không tưới nước để cho cây ổn định không bị sốc và lành những vết thương do quá trinh vận chuyển gây ra ,sau đó chỉ tưới phun sương mà thôi và khi nào chậu khô rào mới tưới lại,trong vòng một tháng đầu khong nên tưới phân bạn yên tâm đi phân tồn lưu trong chậu dủ sức giup cây vươt qua trong thời gian đầu(nhất là cây đài loan nếu bạn nôn nóng tưới nước và phân sớm cây dễ bi hư thúi)
...

 

[culanluasg]

Hôm nay mình sẽ giới thiệu hình ảnh về những cây lan cơ bản cho các bạn mới chơi dễ nhận diện

1)Dendrobium (đen rô)

2) cattleya (cát lan)
vài hoa và cây ví dụ

3) vanda và giống đơn thân tương cận

 

[culanluasg]

Hồ điệp

 

[culanluasg]

Thêm vài hình ảnh chụp ở vườn anh mười Thọ (Tiền Giang)

 

[culanluasg]

Về phân bón
hiện nay phổ biến hay dùng cho lan gồm có
- phân bón lá (có thể phun và bón qua lá)
- phân tan chậm (để trong chậu tan từ từ có thể từ hai đến ba tháng )
- phân hữu cơ (nguồn gốc vi sinh và tự chế biến )
- và một loại các bạn chơi lan cũng hay dùng đò là chất kích thích sinh truởng ví dụ NAA.ANA,một số nitro thơm (gốc benzen) thường hay đóng gói chung với B1(chất chuyển hoá trung gian),các bạn không nên lầm lẫn gọi nó là phân bón
- mỗi loại phân thường có công thức khác nhau và nhiệm vụ chúng ta là lựa chọn bón cho phù hợp tuỳ vào giai đoạn phát triển
-ngoài NPK thành phần chủ yếu trong phân bón còn có một nhóm nguyên tố vi lượng cũng cực kỳ cần thiết cho lan

 

[culanluasg]

Hôm nay tiếp tục ,mình sẽ giới thiệu với các bạn cách tách chiết cattleya (cát lan),bẻ móc vào chậu một cách đơn giản nhất , từ đầu đến cuối bằng hình minh hoạ

 

[culanluasg]

 

[culanluasg]

 

[culanluasg]

 

[culanluasg]

 

[culanluasg]

bắt đầu vào chậu từng phần một sau khi tách rời nhều hướng

 

[culanluasg]

- sau này mình thấy rằng vào chậu cattleya mới tách chiết nên gắn cây khoảng một phần ba chậu là vừa ,không nên sát mép chậu như một sách cũ đã phổ biến vì dễ mọc ngược chèo leo ra ngoài cho dù có hướng sáng đi nữa

 

[culanluasg]

Trao đổi kinh nghiệm tách chiết ,thay chậu cattleya (update)
1) chuẩn bị chất trồng: giới thiệu ba loại phổ biến
* than: than đập nhỏ nếu chia được ba cở càng tốt cỡ lớn,cỡ trung và cỡ nhỏ,sau đó nếu bạn là người kiên nhẫn, đem than đi ngâm cho đến khi chìm hẳn xuống nước thì có thể trồng lan được rồi( ngâm như vậy khi trồng rễ mới bám tốt không thun đầu rễ,còn nếu muốn trồng liền thì bạn phải đem luộc một lần để sôi chừng mười lăm phút,sau đó để một đêm giữ luôn nước ,sáng hôm sau,xả lại bằng nước lạnh ba lần ,phơi cho khô than khô rồi sau đó đem trồng
*dớn cọng loại 50.000$/kg:cũng cần luộc qua một lần như than,sáng xả lại ba nước phơi khô rồi đem trồng
- dớn trắng(dớn lông,sphagnum moss} nên dùng loại 120.000$/kg ,bền ,theo ý kiến riêng của mính là tốt nhất,cây mau hồi phục ,nhanh phát triển
- kinh nghiệm cho thấy rằng nếu luộc qua như vậy chất trồng lâu thoái hoá hơn
2)chậu :mình có thể dùng hai loại chậu chậu nhựa và chậu đất có lổ,nhưng chậu nhựa khi thay chậu ít tổn thương bộ rễ,chậu đất giữ nước tốt hơn,nếu môi trường tương đối mát nên chọn chậu nhựa,nếu môi trường nóng hơn,thì nên chọn chậu đất, chậu chỉ cần rửa sạch phơi khô là trồng được rồi không cần luộc chậu
3)tách chiết: trồng lan tách chiết tốt nhất là vào đầu mùa mưa,tuy nhiên do đặc tính sinh trưởng của mổi cây khác nhau nên tốt nhất là khi nào bạn thấy giả hành mọc sau cùng ra ba đến năm rễ non là đến thời điểm tách chiết được rồi,khi tách chiết nên chiết ít nhất ba giả hành không nên ít hơn,ít quá cây tách chiết dễ bị yếu chậm hồi phục,nhiều giả hành hơn thì cây mau hồi phục hơn,nhanh ra hoa hơn,bạn có thể dùng lưỡi dao cạo hay kéo cắt để tách chiêt(phải khử trùng trước khi cắt) , cắt lấy ba giả hành có rễ non rồi, dài chừng một đến hai phân là vừa,bít vết cắt bằng sơn ,sơn móng tay,keo chống thấm trong xây dựng tốt hơn là vôi vì vôi có thể thấm nước vào vết cắt sau này
- chú ý ,nên để vết cắt khô lại ,hãy bôi chất bít vết cắt,như vậy sẽ làm vết cắt liền mặt đẹp,bôi ngay khó bít vết cắt dễ nhiễm bệnh
4)sau khi gắn móc vào chậu cho than hay dớn vào ( với than thì xếp ba lớp than lớn nhất ở dươí đáy chậu ,than nhỏ ở trên,nếu không thì một loại than củng không sao,nhưng kém thẩm mỹ và giữ ẩm không tốt bằng,còn nếu trồng bằng dớn cọng thì trước khi cho vào chậu nên lót thêm vài cục mút xốp ở đáy,trồng bằng dớn trắng thì ngâm nước ,rồi vắt cho ráo.cho ít mút xốp ,rồi nhét dớn vào chậu ,nén cho chặt,càng chặt càng tốt
-Nói chung trồng than hay dớn thì chất trồng củng nên cách miệng chậu chừng một đến hai phân,sau đó thì cố định cây tách chiết vào bằng dây điện nhỏ hay dây nilong củng được,theo kiểu cũ thì cột cây sát vào miệng chậu quay hướng phát triển sau cùng vào giữa chậu,nhưng kinh nghiệm cho thấy thì nên cố định vào khoảng một phần ba đường kính chậu là vừa,vì sau này có khi cây không ra giả hành mới theo ý muốn,có thể mọc ngược lại như thế thì sẽ mất cân đối không đẹp ,nếu cây khó đứng vững có thể làm thêm một cây kẹp phụ (cột ti tơ)đưa ra một phần ba chậu bằng kẽm để dễ cột hơn,cây sau khi cột vững rồi kiếm chổ thoáng mát để khô vài ba ngày ,sau đó có thể yên tâm mang ra giàn có hai lớp lưới treo lên được rồi,có mái che nắng càng tốt(có chút nắng sáng từ 7g -đến 9 giờ 30 sẽ kích thích ra rễ nhanh hơn),lần tưới lại đầu tiên nên tươí B1 thái có chứa chất kích thích sinh trưởng ( chai màu xanh) nồng độ 1cc/1lít nước,ba ngày tưói một lần B1 như thế ,khoảng ba lần nếu cây đã có rễ sẳn ,còn nếu chưa có rễ thì tưới ba ngày lần cho đến khi ra rễ mới thôi, những lần khác tưới nước ngày một lần ,nói chung tuỳ theo nhiệt độ nơi mình trồng mà tươí nước, đảm bảo cây khô thì tưới lại nhưng cũng không nên tưới quá 3 lần ngày , tươí nhiều quá dễ bị hư thối,chỉ khi nào rễ chui vào lớp dớn hoặc than khoang hai ba phân thì có thể an tâm tưới như những cây lan khác ,sao cho đảm bảo đủ ẩm nhưng không ứ nước ,dư nước dễ làm thối rễ mới,chú ý không nên tươí nước vào lúc trưa nắng sau mươì giờ,dễ bị thối cây và rễ,tuy nhiên vào mùa mưa cây tách chiết nên có mái che ,cây tách chiết không nên để hứng nước mưa cây dễ bị hư thối
- để thay chất trồng không thay chậu mà cây ít bị mất sức có thể làm như sau:
* chậu nhựa chất trồng là dớn cọng ,ta cố định thêm cây lan bằng dây điện nhỏ hay dây nilong ,sao đó lộn ngược cây lại ,tay vổ miệng chậu cho chất trồng rơi ra cùng những giá thể hư mục ,có thể dùng kẹp gắp ,gắp thêm những giá thể bị kẹt lại ,tắt nhiên những giá thể bám dính chậu thì không cần chạm tới ,sau đó ,xịt rửa lại toàn bộ cây dưới vói nước sạch ,sau đó có thể ngâm thêm vào dung dịch thuốc tím rửa rau ,nồng đồ ghi trên túi thuốc tím ,chừng 10 phút,lấy ra để khô hẵn .sau đó mới cho chất trồng mới vào ,và khi tưới lại thì giống như cây mới tách chiết
* thay chậu :tương tự như trên ,nhưng sau khi ngâm thuốc tím ,ta luồn kéo hay dao cắt hay dao thái ,cắt vòng quanh những rễ bám sát chậu ,rồi trồng lại như trồng cây tách chiết ,nhưng chậu to hơn,
*đối với chậu đất ,ta có thể dùng kéo cắt dây điện hay kềm thường bấm chậu cho vỡ ra từng phần ,không nên dùng búa gõ dễ chấn động cây
* đối với chậu trồng bằng than ,rễ lan nếu nuôi tốt bám đều ,lật ngựoc chậu hầu như không tác dụng vì các rễ ăn luồn bó các cục than lại với nhau ,ta phải cắt rễ vòng quanh chậu,sát thành chậu,lấy nguyên khối ,rồi đem ra ngâm vào nước sạch hay ngâm thuốc tím cũng được sau đó nhẹ tay gỡ bõ những phần hư mục ,cắt rễ chết ,rồi trồng lại như cây táhc chiết và thay chậu
* một số trường hợp trồng bằng dớn cọng hay dớn trằng ,một số bạn dùng kéo cắt ,xả thẳng từ trên xuống ,lấy ra từng phần (giống như ta cắt bánh ) lấy ra từng khối làm vệ sinh ,để ráo nước ,rồi trồng lại,nhưng không tưới chỉ đợi khô hẳn phần xả ra đó ,mới tưới lại lần thứ nhất,và cách tưới cũng như phần đầu tiên
-đối với những bạn trôồnglan trên sân thượng khuyến cáo nên dùng dớn trắng(dớn lông) để trồng lại sau khi tách chiết ,cây sẽ ít mất nước mau lớn,còn bạn trồng lan mà nền bằng xi măng,nền gạch việc đắp thêm ít dớn trắng phủ bề mặt (các anh chị bến tre thì ưa dùng giấy báo xé đắp phủ gốc ) cũng sẽ giúp nhanh ra rễ ở cây tách chiết hay cây trồng lại
- nhiều bạn kỹ hơn trước khi thay chậu tách chiết họ phun thuốc ngừa nấm trước hai ngày ,sau đó mới tiến hành xử lý thay chậu,tách chiêết

 

[culanluasg]

Hôm nay giới thiệu với các bạn mới chơi lan hình ảnh vài loại phân bón hay bán ở miền tây,những loại phân này nói chung đa số dùng cho cây trồng nhưng được người chơi dùng cho lan

 

[culanluasg]

 

[culanluasg]

 

[culanluasg]

 

[culanluasg]

phân vàng chậm tan.có đậm độ P,K cao hơn N

phân xám chậm tan có đậm độ N cao hơn P,K