Xuân Bính Tuất , với linh vật của năm là chú cún, một loài vật tinh khôn, đáng yêu, rất gần gũi với con người và với việc nuôi chó trong nhà đang là thú tiêu khiển của nhiều người dân ở thành phố, xin giới thiệu đến quý bạn đọc một giống chó quý hiếm mà hiện nay được nhiều người ưa thích và nuôi nấng trong nhà, đó là: chó xoáy Phú quốc .
Vài nét về giống chó Phú Quốc
Giống chó này được biết đến vào đầu thế kỷ thứ XIX khi người Pháp đánh chiếm đảo Phú Quốc làm thuộc địa , và được thế giới nhắc tới như là một thương hiệu từ tên gọi Ridgeback dog .
Chó xoáy Phú Quốc là giống chó có xoáy trên lưng. Xoáy ở đây không phải là xoáy trôn ốc, nó chỉ là hình tượng như thân con rết nằm riêng biệt trên sống lưng, lông dựng ngược chạy từ hai vai trước đến hai vai chân sau (hết thân chính).
Một đường lông dựng như bờm ngựa bề rộng khoảng từ 2cm đến 5cm, lông trên xoáy này cứng, hình kim mọc chụm lại từ hai bên dọc theo sống lưng, cao từ 2cm - 4cm. Xoáy lưng của chó xoáy Phú Quốc rất đa dạng và đối xứng theo đường giữa, các dạng thường thấy có thể là hình kim, mũi tên, yên ngựa, cây đàn, chiếc lá... tỉ lệ chó có xoáy là khá cao.
Ngoài xoáy lưng, chó Phú Quốc còn có các xoáy (vương miện) ở hai bên cổ, sau mông. Chó xoáy Phú Quốc đa số có ngoại hình gọn, lông sát và ngắn nên đi đôi với kiểu lông thẳng, chiều dài lông chó Phú Quốc thường ngắn. Màu lông chó xoáy Phú Quốc đa dạng, từ màu đen tuyền đến màu sáng thậm chí lông vằn vện . Trong một đàn chó, chó con có thể cùng mẹ nhưng lại khác màu lông.
Chó xoáy Phú Quốc có đầu nhỏ hình nêm phẳng , nhỏ gọn phù hợp với thân hình thon, mõm dài vừa phải và thường có màu đen, chó đực có cổ lớn , bộ xương hàm trên được phát triển và rất mạnh, răng bén sắc cạnh . Điều này cho thấy chó xoáy Phú Quốc rất khoái gặm xương (không có xương .. chó có thể cạp khúc cây, đôi giày và thậm chí cả những viên đá) . Tai chó đứng nhỏ, khi chạy tai xếp ra phía sau để lướt gió, khi săn mồi hay nghe ngóng hai lỗ tai luôn linh hoạt hướng về tiếng động mà chó nghi ngờ . Thân chó dài hình chữ nhật, bề dài lớn hơn chiều cao của đôi vai, bụng thon, ức nở trông rất gọn gàng nhưng dũng mãnh cho thấy sự vững vàng của nó khi chó tăng tốc rượt đuổi con mồi.
Bốn chân thon, cao, chân sau thẳng đứng và khuỷu chân sau hơi thấp làm tăng khả năng leo trèo. Đặc biệt bàn chân chó xoáy Phú Quốc khá to, các ngón được nối với nhau bởi một màng như chân vịt nên nó bơi rất giỏi.
Chiều cao của chó trưởng thành từ 45cm - 55cm, cân nặng từ 17 đến 22 kg (nhỏ hơn giống chó Thái).
Râu: Râu mép của chó là bộ ăng ten phối hợp với mũi, nên khi đuổi theo con mồi chó thường cúi đầu xuống đất để dò đường đi của con mồi . Gặp con chó có bộ ria mép cứng chĩa ra phía trước thường là chó dữ, thích cắn lộn, nó có thể đánh với con chó giống khác to hơn gấp bội. Bàn chân: móng chụm lại như con sò là giống chạy êm, nhẹ, khi chiến đấu bàn chân xòe ra tát vào địch thủ rất lợi hại, khi xuống nước trở thành mái chèo nhiều hiệu quả.
Xương sườn dày, sít là chó khỏe, chạy lâu không mệt . Ức nở, bụng thon là chó chạy nhanh .Có bớt đen trên lưỡi là chó khôn . Có móng đeo ở hai chân sau là chó vượng chủ (rất hiếm).
Ngoài xoáy chính trên lưng như bờm ngựa, các xoáy tròn (vương miện) cũng được tính tới về khả năng thuần chủng : chó càng nhiều xoáy lạ trên thân càng thuần chủng hơn theo sự phân tích di truyền của hiệp hội chó quốc tế (nhiều xoáy có nghĩa là mang nhiều gen di truyền hơn) . Nhiều nhất là 14 xoáy.
Kinh nghiệm của người nuôi
Nhà nhiếp ảnh Phan Tư Thi có 5 năm ở trên đảo Phú Quốc, anh rất thích chó xoáy Phú Quốc. Nhà anh có nuôi một đàn chó Phú Quốc cả chục con. Anh từng tìm hiểu và lân la trò chuyện với các vị cao niên, là người dân sống lâu đời trên đảo như ông Võ Công Minh và ông Bảy Thảnh chuyên sử dụng chó săn Phú Quốc để săn bắt thú rừng trên đảo .
Chó xoáy Phú Quốc có một nét đặc trưng rất rõ ràng là khi nuôi trên đảo, chó xoáy Phú Quốc thường ra rừng đào hang để sinh con, chờ khi chó con lớn mới dẫn về nhà.
Chó xoáy Phú Quốc còn mang tính khí của loài chó hoang dã nên rất tinh khôn, hay đề phòng, nghi ngại, chỉ cần có biểu hiện lạ là chó phản ứng ngay, từ nhỏ chó con được mẹ dạy cho những phản ứng lanh lẹ, các thế vồ mồi, chạy, nhảy, bơi lội, đánh nhau trong bầy nên nó cắn lộn rất dữ dằn .
Gặp loại chó khác giống như chó Berger, chó xoáy Phú Quốc rất bình tĩnh gầm gừ lấy thế làm giống chó của Đức này phải kiêng dè lấm lét . Trước năm 1975 ở sở thú Saigon có hai con Chó xoáy Phú Quốc thuần chủng được phong là khuyển vương vì những giống chó khác được người nuôi dẫn vào vườn bách thảo khi đi ngang qua chỗ ở của “khuyển vương” đều cụp đuôi sợ sệt ..?!
Dữ dằn như thế, cộng với thân hình khỏe đẹp chó xoáy Phú Quốc được liệt vào giống chó săn tốt nhất trên thế giới cùng với chó xoáy Phi châu (Rhodesia ) và chó xoáy Thái lan . Mặc dù nhỏ con nhưng chóPhú Quốc có thể săn được những con mồi lớn và hung dữ như lợn lòi, nai, rắn độc . Nếu là bầy đàn cùng đi săn thì dù là trâu rừng, beo, cọp chúng cũng không sợ và có thể xa luân chiến cả ngày khiến địch thủ ngã gục mới thôi.
Một đặc tính khác của giống chó xoáy Phú Quốc là khi được chủ đưa đi săn nó không sủa bậy. Lúc đánh hơi thấy con mồi, nó chỉ báo hiệu cho chủ qua thái độ hoặc tiếng rít khe khẽ . Khi săn được nó không bao giờ cắn chết con mồi mà chỉ ngoạm bằng cái mỏ dài đem về cho chủ xử lý…
Anh Thi tiếp : Nếu gặp giống chó xoáy Phú Quốc thuần chủng mà cảm thấy ưng ý thì đắt mấy tôi cũng mua vì thú nuôi chó cũng như thú nuôi ngựa của .. các nhà quý tộc . Nuôi chó Phú quốc lại có lợi hơn vì nó giữ nhà, bắt chuột mà lại chỉ ăn cơm đổ . Chó Phú Quốc ăn uống rất dễ tính -chủ nhà ăn gì thì nó ăn thứ nấy . Kể cả cơm thiu, rau muống nó cũng không chê .
Nuôi chó để đi săn thì càng có lợi hơn vì chỉ cần săn trúng vài con mồi kha khá là đủ huề vốn . Muốn có chó tốt thì phải tìm chó có tông, có dòng và được những người chủ biết nuôi dạy, chó sẽ khôn hơn và nghe lời… Chọn chó phải chọn loại có lông mịn, ngắn, sát da vì khi bị thấm nước nó chỉ cần rùng mình là khô ráo ngay . Điều đó đồng nghĩa với không sợ nước và bơi lội giỏi . Tướng chó càng cao càng tốt, mình thon dài, đuôi vót nhỏ như cần câu vì như vậy chó xoay trở lẹ, tai đứng thính hơn tai cụp, mỏ (miệng) to và dài thì mới ngoạm mồi tốt, chó miệng nhỏ, nhọn thường nhát cắn mồi ...
Thích thú kể về đàn chó Phú quốc của mình , anh Thi biết về đặc tính từng con mà anh đã nuôi và kết luận :
Tuy dữ dằn vậy khi đi săn nhưng hằng ngày chúng thích đùa giỡn với người, không bao giờ trở khùng, không biết hờn giận, chỉ biết nghe lời và vâng lệnh chủ . Nó là con vật nhưng là người bạn trung thành của những ai biết thương yêu chúng !
(Theo báo NVX - sưu tầm và chỉnh sửa)
Vài nét về giống chó Phú Quốc
Giống chó này được biết đến vào đầu thế kỷ thứ XIX khi người Pháp đánh chiếm đảo Phú Quốc làm thuộc địa , và được thế giới nhắc tới như là một thương hiệu từ tên gọi Ridgeback dog .
Chó xoáy Phú Quốc là giống chó có xoáy trên lưng. Xoáy ở đây không phải là xoáy trôn ốc, nó chỉ là hình tượng như thân con rết nằm riêng biệt trên sống lưng, lông dựng ngược chạy từ hai vai trước đến hai vai chân sau (hết thân chính).
Một đường lông dựng như bờm ngựa bề rộng khoảng từ 2cm đến 5cm, lông trên xoáy này cứng, hình kim mọc chụm lại từ hai bên dọc theo sống lưng, cao từ 2cm - 4cm. Xoáy lưng của chó xoáy Phú Quốc rất đa dạng và đối xứng theo đường giữa, các dạng thường thấy có thể là hình kim, mũi tên, yên ngựa, cây đàn, chiếc lá... tỉ lệ chó có xoáy là khá cao.
Ngoài xoáy lưng, chó Phú Quốc còn có các xoáy (vương miện) ở hai bên cổ, sau mông. Chó xoáy Phú Quốc đa số có ngoại hình gọn, lông sát và ngắn nên đi đôi với kiểu lông thẳng, chiều dài lông chó Phú Quốc thường ngắn. Màu lông chó xoáy Phú Quốc đa dạng, từ màu đen tuyền đến màu sáng thậm chí lông vằn vện . Trong một đàn chó, chó con có thể cùng mẹ nhưng lại khác màu lông.
Chó xoáy Phú Quốc có đầu nhỏ hình nêm phẳng , nhỏ gọn phù hợp với thân hình thon, mõm dài vừa phải và thường có màu đen, chó đực có cổ lớn , bộ xương hàm trên được phát triển và rất mạnh, răng bén sắc cạnh . Điều này cho thấy chó xoáy Phú Quốc rất khoái gặm xương (không có xương .. chó có thể cạp khúc cây, đôi giày và thậm chí cả những viên đá) . Tai chó đứng nhỏ, khi chạy tai xếp ra phía sau để lướt gió, khi săn mồi hay nghe ngóng hai lỗ tai luôn linh hoạt hướng về tiếng động mà chó nghi ngờ . Thân chó dài hình chữ nhật, bề dài lớn hơn chiều cao của đôi vai, bụng thon, ức nở trông rất gọn gàng nhưng dũng mãnh cho thấy sự vững vàng của nó khi chó tăng tốc rượt đuổi con mồi.
Bốn chân thon, cao, chân sau thẳng đứng và khuỷu chân sau hơi thấp làm tăng khả năng leo trèo. Đặc biệt bàn chân chó xoáy Phú Quốc khá to, các ngón được nối với nhau bởi một màng như chân vịt nên nó bơi rất giỏi.
Chiều cao của chó trưởng thành từ 45cm - 55cm, cân nặng từ 17 đến 22 kg (nhỏ hơn giống chó Thái).
Râu: Râu mép của chó là bộ ăng ten phối hợp với mũi, nên khi đuổi theo con mồi chó thường cúi đầu xuống đất để dò đường đi của con mồi . Gặp con chó có bộ ria mép cứng chĩa ra phía trước thường là chó dữ, thích cắn lộn, nó có thể đánh với con chó giống khác to hơn gấp bội. Bàn chân: móng chụm lại như con sò là giống chạy êm, nhẹ, khi chiến đấu bàn chân xòe ra tát vào địch thủ rất lợi hại, khi xuống nước trở thành mái chèo nhiều hiệu quả.
Xương sườn dày, sít là chó khỏe, chạy lâu không mệt . Ức nở, bụng thon là chó chạy nhanh .Có bớt đen trên lưỡi là chó khôn . Có móng đeo ở hai chân sau là chó vượng chủ (rất hiếm).
Ngoài xoáy chính trên lưng như bờm ngựa, các xoáy tròn (vương miện) cũng được tính tới về khả năng thuần chủng : chó càng nhiều xoáy lạ trên thân càng thuần chủng hơn theo sự phân tích di truyền của hiệp hội chó quốc tế (nhiều xoáy có nghĩa là mang nhiều gen di truyền hơn) . Nhiều nhất là 14 xoáy.
Kinh nghiệm của người nuôi
Nhà nhiếp ảnh Phan Tư Thi có 5 năm ở trên đảo Phú Quốc, anh rất thích chó xoáy Phú Quốc. Nhà anh có nuôi một đàn chó Phú Quốc cả chục con. Anh từng tìm hiểu và lân la trò chuyện với các vị cao niên, là người dân sống lâu đời trên đảo như ông Võ Công Minh và ông Bảy Thảnh chuyên sử dụng chó săn Phú Quốc để săn bắt thú rừng trên đảo .
Chó xoáy Phú Quốc có một nét đặc trưng rất rõ ràng là khi nuôi trên đảo, chó xoáy Phú Quốc thường ra rừng đào hang để sinh con, chờ khi chó con lớn mới dẫn về nhà.
Chó xoáy Phú Quốc còn mang tính khí của loài chó hoang dã nên rất tinh khôn, hay đề phòng, nghi ngại, chỉ cần có biểu hiện lạ là chó phản ứng ngay, từ nhỏ chó con được mẹ dạy cho những phản ứng lanh lẹ, các thế vồ mồi, chạy, nhảy, bơi lội, đánh nhau trong bầy nên nó cắn lộn rất dữ dằn .
Gặp loại chó khác giống như chó Berger, chó xoáy Phú Quốc rất bình tĩnh gầm gừ lấy thế làm giống chó của Đức này phải kiêng dè lấm lét . Trước năm 1975 ở sở thú Saigon có hai con Chó xoáy Phú Quốc thuần chủng được phong là khuyển vương vì những giống chó khác được người nuôi dẫn vào vườn bách thảo khi đi ngang qua chỗ ở của “khuyển vương” đều cụp đuôi sợ sệt ..?!
Dữ dằn như thế, cộng với thân hình khỏe đẹp chó xoáy Phú Quốc được liệt vào giống chó săn tốt nhất trên thế giới cùng với chó xoáy Phi châu (Rhodesia ) và chó xoáy Thái lan . Mặc dù nhỏ con nhưng chóPhú Quốc có thể săn được những con mồi lớn và hung dữ như lợn lòi, nai, rắn độc . Nếu là bầy đàn cùng đi săn thì dù là trâu rừng, beo, cọp chúng cũng không sợ và có thể xa luân chiến cả ngày khiến địch thủ ngã gục mới thôi.
Một đặc tính khác của giống chó xoáy Phú Quốc là khi được chủ đưa đi săn nó không sủa bậy. Lúc đánh hơi thấy con mồi, nó chỉ báo hiệu cho chủ qua thái độ hoặc tiếng rít khe khẽ . Khi săn được nó không bao giờ cắn chết con mồi mà chỉ ngoạm bằng cái mỏ dài đem về cho chủ xử lý…
Anh Thi tiếp : Nếu gặp giống chó xoáy Phú Quốc thuần chủng mà cảm thấy ưng ý thì đắt mấy tôi cũng mua vì thú nuôi chó cũng như thú nuôi ngựa của .. các nhà quý tộc . Nuôi chó Phú quốc lại có lợi hơn vì nó giữ nhà, bắt chuột mà lại chỉ ăn cơm đổ . Chó Phú Quốc ăn uống rất dễ tính -chủ nhà ăn gì thì nó ăn thứ nấy . Kể cả cơm thiu, rau muống nó cũng không chê .
Nuôi chó để đi săn thì càng có lợi hơn vì chỉ cần săn trúng vài con mồi kha khá là đủ huề vốn . Muốn có chó tốt thì phải tìm chó có tông, có dòng và được những người chủ biết nuôi dạy, chó sẽ khôn hơn và nghe lời… Chọn chó phải chọn loại có lông mịn, ngắn, sát da vì khi bị thấm nước nó chỉ cần rùng mình là khô ráo ngay . Điều đó đồng nghĩa với không sợ nước và bơi lội giỏi . Tướng chó càng cao càng tốt, mình thon dài, đuôi vót nhỏ như cần câu vì như vậy chó xoay trở lẹ, tai đứng thính hơn tai cụp, mỏ (miệng) to và dài thì mới ngoạm mồi tốt, chó miệng nhỏ, nhọn thường nhát cắn mồi ...
Thích thú kể về đàn chó Phú quốc của mình , anh Thi biết về đặc tính từng con mà anh đã nuôi và kết luận :
Tuy dữ dằn vậy khi đi săn nhưng hằng ngày chúng thích đùa giỡn với người, không bao giờ trở khùng, không biết hờn giận, chỉ biết nghe lời và vâng lệnh chủ . Nó là con vật nhưng là người bạn trung thành của những ai biết thương yêu chúng !
(Theo báo NVX - sưu tầm và chỉnh sửa)
.jpg)
