Những con vật mà tôi đã từng biết (Truyện lòai vật)
viết bởi Êrnest Thompson Seton
Mục lục
Lobo, Chúa tể vùng Currumpaw
Silverspot, Truyện của một chú quạ đen
Raggylug, Truyện về chú thỏ đuôi bông
Bingo, Con chó Bingo của tôi
Chú cáo nhỏ ở Springfield
Chú ngựa nước kiệu
Wully, Chú chó Yaller
Redruff, Truyện của chú gà Cổ Đỏ ở Don Valley
Lô Bô – Chúa tể vùng Carơmpo Seton
Ernest Thompson
Người dịch: Nguyễn Tâm
NXB: Phụ nữ - 1986
Thực hiện ebook: Dqskiu (7-2006)
Website: www.thuvien-ebook.net
I
Carơmpo là một miền thảo nguyên rộng lớn phía bắc Niu Mêhicô. Đó là xứ sở của những đồng cỏ tươi tốt, những đàn cừu và những đàn bò đông đúc, xứ sở của những dòng suối chảy và cuối cùng gặp nhau ở dòng sông Carơmpo. Còn vị chúa tể của toàn bộ vùng này là một con sói già lông xám. Lão Lôbô – hay vị chúa tể, như người Mêhicô thường gọi – là đầu đàn của bầy sói xám. Tất cả các trại chủ và những người chăn cừu đều biết Lôbô và bất kỳ ở đâu nó cùng đàn sói xuất hiện là đều gây hãi hùng cho đàn gia súc, làm cho các trại chủ căm giận và tuyệt vọng. Lôbô là một con sói khổng lồ, nó rất khoẻ và nham hiểm.
Ai cũng phân biệt được tiếng hú của nó vào ban đêm. Một chú sói thường mà gào suốt đêm thì dân chăn cừu chẳng để tâm. Song nếu nghe tiếng gầm trầm trầm của lão chúa tể miền thung lũng thì họ yên trí rằng sáng hôm sau đàn bò và cừu của họ sẽ mất vài con. Bầy của Lôbô không đông. Bình thường ra, chúa một đàn sói phải đông quân, song có lẽ những con sói khác sợ tính hung dữ của Lôbô nên tránh xa. Tuy vậy, các trại chủ và những người chăn cừu đều biết rằng trong năm cuối cùng của đời mình Lôbô chỉ có năm sói quân. Năm con ấy con nào cũng to song chẳng con nào sánh được với vị thủ lĩnh của mình về kích thước và lòng gan dạ. Trong bầy có một con sói đẹp lông trắng mà người Mêhicô gọi là Blanca (tiếng TBN có nghĩa là màu trắng). Những người mục đồng và phường săn không lạ gì những con sói này. Mỗi trại chủ đều sẵn sàng bỏ ra một món tiền lớn để thưởng cho ai hạ được bất kỳ con sói nào trong bầy ấy, song Lôbô và các sói quân của mình thách thức tất cả các phường săn, các loại thuốc độc và cạm bẫy.
Suốt trong năm năm bầy sói liên tục giết ít nhất mỗi ngày một con bò. Như thế là bọn chúng đã thịt hơn hai ngàn gia súc béo nhất, vì các trại chủ đều biết quá rõ rằng Lôbô chỉ chọn những con béo nhất. Trong trường hợp này, ý nghĩ quen thuộc cho rằng chó sói bao giờ cũng đói và sẵn sàng ăn bất kỳ cái gì là rất sai thực tế bởi vì những con sói này nom rất mập. Thực ra chúng rất khảnh ăn. Chúng chọn những con bò non không quá một tuổi làm bữa ăn hàng ngày, chúng tự giết lấy những con bò ấy và ăn thịt khi hãy còn tươi. Chúng không bao giờ đụng đến bò già và rõ ràng chúng chẳng thích thịt ngựa. Người ta còn biết rằng chúng không khoái món thịt cừu mặc dù thỉnh thoảng chúng có giết một con cừu chỉ để mua vui. Đó là những thí dụ của biết bao mẩu chuyện người ta kể về Lôbô và bầy của nó. Mỗi năm các trại chủ và phường săn thử rất nhiều kiểu bẫy để bắt hoặc giết Lôbô, song tất cả những cố gắng của họ đều vô hiệu. Rồi thì các trại chủ treo giải thưởng lớn cho ai giết được Lôbô.
Những phường săn muốn được thưởng đã tìm cách rắc nhiều loại thuốc độc vào đường đi của bầy sói. Song Lôbô, vị thủ lĩnh của chúng, luôn luôn phát hiện ra thuốc độc và không bao giờ đụng đến. Chỉ có một vật mà con sói khổng lồ này sợ, đó là khẩu súng. Biết rằng mọi người trong vùng này đều có súng, Lôbô chẳng bao giờ tấn công một người nào. Quả thực, bất kỳ khi nào thấy người vào ban ngày là Lôbô và cả bầy ba chân bốn cẳng chạy trốn dù rằng người đó ở mãi tít đằng xa. Và bởi vì Lôbô không cho phép bầy của mình ăn bất kỳ con vật nào không phải đích thân bọn chúng giết nên bọn chúng chẳng sợ loài thuốc độc nào. Sau đây là một câu chuyện mà một người chăn bò kể cho tôi nghe. Một đêm người chăn bò ấy nghe tiếng gọi bầy của Lôbô, cái tiếng mà họ phân biệt được rõ ràng. Anh lặng lẽ lần đến và thấy bầy sói trong một thung lũng. Trong thung lũng còn có một đàn bò không đông lắm. Lôbô ngồi trên một quả đồi nhỏ phía ngoài thung lũng quan sát trong khi những con sói khác tìm cách lùa một chú bò non ra khỏi quãng giữa đàn gia súc. Song đàn bò đứng sát với nhau cúi đầu chìa ra ngoài, vì vậy lũ sói gặp phải một hàng sừng nhọn và không giết được chú bò non mà chúng đã chọn.
Cuối cùng hình như vị chúa tể không giữ được kiên nhẫn đối với bầy của mình, bởi vì Lôbô rời vị trí trên quả đồi, gầm lên một tiếng lớn và lao về phía đàn bò. Đàn gia súc hoảng sợ rồi bắt đầu chạy, và Lôbô quăng mình vào giữa. Lập tức nó tóm được cổ chú bò non và quật xuống đất. Sau đó các sói quân của nó xông vào con bò khốn nạn và giết thịt trong nháy mắt. Lôbô không tham gia vào việc giết thịt mà chỉ đứng nhìn như có ý bảo: “Xem nào, sao không một đứa nào trong bọn bay làm ngay được việc ấy mà lại để mất nhiều thời giờ đến thế?”. Khi người chăn bò đến gần và quát lên thì bầy sói bỏ chạy. Sau đó anh ta nhanh chóng lấy ra một lọ thuốc độc mang sẵn trong người và đổ vào ba chỗ lên mình con bò chết.
Anh nghĩ: “Chúng đã đích thân giết con vật thì thế nào chúng cũng trở lại ăn thịt”. Thế rồi anh ta cưỡi ngựa đi. Sớm hôm sau trở lại, anh chăn bò chắc mẩm sẽ thấy xác vài con sói “Nhưng bạn có biết bầy sói làm gì không?” - người chăn bò hỏi tôi, “Chúng ăn thịt con bò, song chừa lại tất cả những mảng thịt có thuốc độc”. Các trại chủ rất sợ con sói lớn này. Mỗi năm họ lại tăng thêm số tiền treo giải cho người hạ được Lôbô. Chẳng bao lâu có một chàng chăn bò từ Têchdơt tới để săn con sói. Anh ta có loại súng tốt nhất, ngựa hay nhất và một đàn chó săn sói rất to. Mà chó của anh thì nổi tiếng là sát sói. “Tôi tin chắc chỉ dăm ngày nữa tôi sẽ tóm được Lôbô và được thưởng” – chàng đi săn nói. Chàng đi săn và đàn chó bắt đầu cuộc săn vào một buổi sớm mùa hè. Chẳng bao lâu đàn chó sủa to báo hiệu rằng chúng đã tìm thấy biệt đi của bầy sói. Rồi bầy sói xuất hiện. Đàn chó đuổi theo chúng. Vai trò của đàn chó là vây hãm bầy sói cho đến khi chàng đi săn phi ngựa đến và bắn. Trên những cánh đồng mênh mông vùng Têchdơt việc đó thật dễ dàng, song ở đây, nơi có những dòng suối lởm chởm đá chạy qua đồng cỏ về mọi ngả thì lại khác. Con sói già lập tức nhảy vọt qua dòng suối gần nhất mà chàng đi săn không qua được.
Lúc đó bầy của Lôbô bỏ chạy mỗi con về một phía, đàn chó cũng vậy. Song bầy sói vội tụ tập lại trong khi đàn chó chạy lung tung khắp thung lũng. Bấy giờ bầy sói tấn công và giết những con chó nào ở gần chúng rồi chúng giết và cắn xé những con còn lại. Chỉ có sáu con chó trở về và thảy đều bị thương thảm hại. Chàng đi săn cố gắng giết Lôbô hai lần nữa nhưng đều thất bại. Thế là chàng ta bỏ cuộc săn và trở về Têchdơt. Lôbô vẫn là chúa tể cả vùng.
Năm sau hai người đi săn khác đến săn con sói để lĩnh thưởng. Cả hai đều tin rằng mình có thể hạ được con sói lừng danh ấy – một người dùng loại thuốc độc mới còn người kia dùng thuốc độc cộng với bùa phép vì anh ta tin rằng Lôbô là tinh sói nên những phương tiện thông thường không thể hạ nổi. Nhưng Lôbô chẳng để tâm gì đến thuốc độc hay bùa phép và vẫn tiệc tùng thoả thuê như trước. Sau vài tuần lễ hai người này bỏ cuộc săn đi về. Vào mùa xuân năm ấy một sự việc xảy ra chứng tỏ con sói lớn cười vào mũi kẻ địch. Trong trại của một người thợ săn ở bên bờ một dòng suối đẹp gần sông Carơmpo; trong hốc đá của bờ suối, không xa trang trại lắm, Lôbô và vợ nó kiếm được một cái hang và sinh sống ở đó, thách thức tất cả các loại thuốc độc và cạm bẫy của người thợ săn. “Con sói ấy sống ở đó suốt mùa hè”, người thợ săn nói “mà tôi chẳng làm gì được”.
II
Tôi được biết tất cả câu chuyện này khi đến nghỉ ở trang trại của một người bạn ở Niu Mêhicô. Tôi là thợ săn sói nên khi anh bạn đề nghị tôi xem có thể làm được gì bầy sói không, tôi liền quyết định thử xem sao. Tôi thấy rõ, nếu muốn tóm được Lôbô không thể dùng chó và ngựa bởi vậy chỉ có thuốc độc và cạm bẫy có thể đem lại kết quả. Bấy giờ tôi không có bẫy lớn nên bắt đầu dùng thuốc độc. Tôi dùng một trăm loại thuốc khác nhau và dùng nhiều loại thịt làm mồi, song tất cả mọi cố gắng đều vô hiệu. Lão chúa tể già quá thông minh. Sự lanh lợi và óc thông mình của nó thực là kỳ diệu. Nó thường ngửi mồi phát hiện ra thuốc độc và không đụng đến. Tuy vậy, một hôm một cái mồi bị mất và tôi cảm thấy sung sướng. Thế chứ, tôi nghĩ: “Ta tóm được nó rồi, ta sẽ tìm thấy xác của nó gần mồi thứ hai”. Nhưng mồi thứ hai cũng mất, cái thứ ba cũng vậy. Đến mồi thứ tư thì mọi việc đều sáng tỏ. “Xem kìa” tôi nói với người đồng sự “xem nó làm có kỳ không! Nó đem ba cái mồi đến để cùng chỗ với cái thứ tư rồi đổ đất lên trên, như thể muốn thách thức chúng ta”. Chúng tôi thấy biệt đi của bầy sói trên đất, dấu chân Lôbô lúc nào cũng ở phía trước. Rất dễ tìm biệt đi của nó bởi vì dấu chân nó to hơn nhiều so với dấu chân của một con sói thường. Bàn chân trước của một con sói thường từ vuốt đến gót chỉ rộng 4,5 inh (một) còn chân trước của Lôbô rộng đến 5,5 inh. Về sau tôi được biết nó cao đến 3 bộ (2) đi từ đất đến vai và cân nặng một50 pao (3).
viết bởi Êrnest Thompson Seton
Mục lục
Lobo, Chúa tể vùng Currumpaw
Silverspot, Truyện của một chú quạ đen
Raggylug, Truyện về chú thỏ đuôi bông
Bingo, Con chó Bingo của tôi
Chú cáo nhỏ ở Springfield
Chú ngựa nước kiệu
Wully, Chú chó Yaller
Redruff, Truyện của chú gà Cổ Đỏ ở Don Valley
Lô Bô – Chúa tể vùng Carơmpo Seton
Ernest Thompson
Người dịch: Nguyễn Tâm
NXB: Phụ nữ - 1986
Thực hiện ebook: Dqskiu (7-2006)
Website: www.thuvien-ebook.net
I
Carơmpo là một miền thảo nguyên rộng lớn phía bắc Niu Mêhicô. Đó là xứ sở của những đồng cỏ tươi tốt, những đàn cừu và những đàn bò đông đúc, xứ sở của những dòng suối chảy và cuối cùng gặp nhau ở dòng sông Carơmpo. Còn vị chúa tể của toàn bộ vùng này là một con sói già lông xám. Lão Lôbô – hay vị chúa tể, như người Mêhicô thường gọi – là đầu đàn của bầy sói xám. Tất cả các trại chủ và những người chăn cừu đều biết Lôbô và bất kỳ ở đâu nó cùng đàn sói xuất hiện là đều gây hãi hùng cho đàn gia súc, làm cho các trại chủ căm giận và tuyệt vọng. Lôbô là một con sói khổng lồ, nó rất khoẻ và nham hiểm.
Ai cũng phân biệt được tiếng hú của nó vào ban đêm. Một chú sói thường mà gào suốt đêm thì dân chăn cừu chẳng để tâm. Song nếu nghe tiếng gầm trầm trầm của lão chúa tể miền thung lũng thì họ yên trí rằng sáng hôm sau đàn bò và cừu của họ sẽ mất vài con. Bầy của Lôbô không đông. Bình thường ra, chúa một đàn sói phải đông quân, song có lẽ những con sói khác sợ tính hung dữ của Lôbô nên tránh xa. Tuy vậy, các trại chủ và những người chăn cừu đều biết rằng trong năm cuối cùng của đời mình Lôbô chỉ có năm sói quân. Năm con ấy con nào cũng to song chẳng con nào sánh được với vị thủ lĩnh của mình về kích thước và lòng gan dạ. Trong bầy có một con sói đẹp lông trắng mà người Mêhicô gọi là Blanca (tiếng TBN có nghĩa là màu trắng). Những người mục đồng và phường săn không lạ gì những con sói này. Mỗi trại chủ đều sẵn sàng bỏ ra một món tiền lớn để thưởng cho ai hạ được bất kỳ con sói nào trong bầy ấy, song Lôbô và các sói quân của mình thách thức tất cả các phường săn, các loại thuốc độc và cạm bẫy.
Suốt trong năm năm bầy sói liên tục giết ít nhất mỗi ngày một con bò. Như thế là bọn chúng đã thịt hơn hai ngàn gia súc béo nhất, vì các trại chủ đều biết quá rõ rằng Lôbô chỉ chọn những con béo nhất. Trong trường hợp này, ý nghĩ quen thuộc cho rằng chó sói bao giờ cũng đói và sẵn sàng ăn bất kỳ cái gì là rất sai thực tế bởi vì những con sói này nom rất mập. Thực ra chúng rất khảnh ăn. Chúng chọn những con bò non không quá một tuổi làm bữa ăn hàng ngày, chúng tự giết lấy những con bò ấy và ăn thịt khi hãy còn tươi. Chúng không bao giờ đụng đến bò già và rõ ràng chúng chẳng thích thịt ngựa. Người ta còn biết rằng chúng không khoái món thịt cừu mặc dù thỉnh thoảng chúng có giết một con cừu chỉ để mua vui. Đó là những thí dụ của biết bao mẩu chuyện người ta kể về Lôbô và bầy của nó. Mỗi năm các trại chủ và phường săn thử rất nhiều kiểu bẫy để bắt hoặc giết Lôbô, song tất cả những cố gắng của họ đều vô hiệu. Rồi thì các trại chủ treo giải thưởng lớn cho ai giết được Lôbô.
Những phường săn muốn được thưởng đã tìm cách rắc nhiều loại thuốc độc vào đường đi của bầy sói. Song Lôbô, vị thủ lĩnh của chúng, luôn luôn phát hiện ra thuốc độc và không bao giờ đụng đến. Chỉ có một vật mà con sói khổng lồ này sợ, đó là khẩu súng. Biết rằng mọi người trong vùng này đều có súng, Lôbô chẳng bao giờ tấn công một người nào. Quả thực, bất kỳ khi nào thấy người vào ban ngày là Lôbô và cả bầy ba chân bốn cẳng chạy trốn dù rằng người đó ở mãi tít đằng xa. Và bởi vì Lôbô không cho phép bầy của mình ăn bất kỳ con vật nào không phải đích thân bọn chúng giết nên bọn chúng chẳng sợ loài thuốc độc nào. Sau đây là một câu chuyện mà một người chăn bò kể cho tôi nghe. Một đêm người chăn bò ấy nghe tiếng gọi bầy của Lôbô, cái tiếng mà họ phân biệt được rõ ràng. Anh lặng lẽ lần đến và thấy bầy sói trong một thung lũng. Trong thung lũng còn có một đàn bò không đông lắm. Lôbô ngồi trên một quả đồi nhỏ phía ngoài thung lũng quan sát trong khi những con sói khác tìm cách lùa một chú bò non ra khỏi quãng giữa đàn gia súc. Song đàn bò đứng sát với nhau cúi đầu chìa ra ngoài, vì vậy lũ sói gặp phải một hàng sừng nhọn và không giết được chú bò non mà chúng đã chọn.
Cuối cùng hình như vị chúa tể không giữ được kiên nhẫn đối với bầy của mình, bởi vì Lôbô rời vị trí trên quả đồi, gầm lên một tiếng lớn và lao về phía đàn bò. Đàn gia súc hoảng sợ rồi bắt đầu chạy, và Lôbô quăng mình vào giữa. Lập tức nó tóm được cổ chú bò non và quật xuống đất. Sau đó các sói quân của nó xông vào con bò khốn nạn và giết thịt trong nháy mắt. Lôbô không tham gia vào việc giết thịt mà chỉ đứng nhìn như có ý bảo: “Xem nào, sao không một đứa nào trong bọn bay làm ngay được việc ấy mà lại để mất nhiều thời giờ đến thế?”. Khi người chăn bò đến gần và quát lên thì bầy sói bỏ chạy. Sau đó anh ta nhanh chóng lấy ra một lọ thuốc độc mang sẵn trong người và đổ vào ba chỗ lên mình con bò chết.
Anh nghĩ: “Chúng đã đích thân giết con vật thì thế nào chúng cũng trở lại ăn thịt”. Thế rồi anh ta cưỡi ngựa đi. Sớm hôm sau trở lại, anh chăn bò chắc mẩm sẽ thấy xác vài con sói “Nhưng bạn có biết bầy sói làm gì không?” - người chăn bò hỏi tôi, “Chúng ăn thịt con bò, song chừa lại tất cả những mảng thịt có thuốc độc”. Các trại chủ rất sợ con sói lớn này. Mỗi năm họ lại tăng thêm số tiền treo giải cho người hạ được Lôbô. Chẳng bao lâu có một chàng chăn bò từ Têchdơt tới để săn con sói. Anh ta có loại súng tốt nhất, ngựa hay nhất và một đàn chó săn sói rất to. Mà chó của anh thì nổi tiếng là sát sói. “Tôi tin chắc chỉ dăm ngày nữa tôi sẽ tóm được Lôbô và được thưởng” – chàng đi săn nói. Chàng đi săn và đàn chó bắt đầu cuộc săn vào một buổi sớm mùa hè. Chẳng bao lâu đàn chó sủa to báo hiệu rằng chúng đã tìm thấy biệt đi của bầy sói. Rồi bầy sói xuất hiện. Đàn chó đuổi theo chúng. Vai trò của đàn chó là vây hãm bầy sói cho đến khi chàng đi săn phi ngựa đến và bắn. Trên những cánh đồng mênh mông vùng Têchdơt việc đó thật dễ dàng, song ở đây, nơi có những dòng suối lởm chởm đá chạy qua đồng cỏ về mọi ngả thì lại khác. Con sói già lập tức nhảy vọt qua dòng suối gần nhất mà chàng đi săn không qua được.
Lúc đó bầy của Lôbô bỏ chạy mỗi con về một phía, đàn chó cũng vậy. Song bầy sói vội tụ tập lại trong khi đàn chó chạy lung tung khắp thung lũng. Bấy giờ bầy sói tấn công và giết những con chó nào ở gần chúng rồi chúng giết và cắn xé những con còn lại. Chỉ có sáu con chó trở về và thảy đều bị thương thảm hại. Chàng đi săn cố gắng giết Lôbô hai lần nữa nhưng đều thất bại. Thế là chàng ta bỏ cuộc săn và trở về Têchdơt. Lôbô vẫn là chúa tể cả vùng.
Năm sau hai người đi săn khác đến săn con sói để lĩnh thưởng. Cả hai đều tin rằng mình có thể hạ được con sói lừng danh ấy – một người dùng loại thuốc độc mới còn người kia dùng thuốc độc cộng với bùa phép vì anh ta tin rằng Lôbô là tinh sói nên những phương tiện thông thường không thể hạ nổi. Nhưng Lôbô chẳng để tâm gì đến thuốc độc hay bùa phép và vẫn tiệc tùng thoả thuê như trước. Sau vài tuần lễ hai người này bỏ cuộc săn đi về. Vào mùa xuân năm ấy một sự việc xảy ra chứng tỏ con sói lớn cười vào mũi kẻ địch. Trong trại của một người thợ săn ở bên bờ một dòng suối đẹp gần sông Carơmpo; trong hốc đá của bờ suối, không xa trang trại lắm, Lôbô và vợ nó kiếm được một cái hang và sinh sống ở đó, thách thức tất cả các loại thuốc độc và cạm bẫy của người thợ săn. “Con sói ấy sống ở đó suốt mùa hè”, người thợ săn nói “mà tôi chẳng làm gì được”.
II
Tôi được biết tất cả câu chuyện này khi đến nghỉ ở trang trại của một người bạn ở Niu Mêhicô. Tôi là thợ săn sói nên khi anh bạn đề nghị tôi xem có thể làm được gì bầy sói không, tôi liền quyết định thử xem sao. Tôi thấy rõ, nếu muốn tóm được Lôbô không thể dùng chó và ngựa bởi vậy chỉ có thuốc độc và cạm bẫy có thể đem lại kết quả. Bấy giờ tôi không có bẫy lớn nên bắt đầu dùng thuốc độc. Tôi dùng một trăm loại thuốc khác nhau và dùng nhiều loại thịt làm mồi, song tất cả mọi cố gắng đều vô hiệu. Lão chúa tể già quá thông minh. Sự lanh lợi và óc thông mình của nó thực là kỳ diệu. Nó thường ngửi mồi phát hiện ra thuốc độc và không đụng đến. Tuy vậy, một hôm một cái mồi bị mất và tôi cảm thấy sung sướng. Thế chứ, tôi nghĩ: “Ta tóm được nó rồi, ta sẽ tìm thấy xác của nó gần mồi thứ hai”. Nhưng mồi thứ hai cũng mất, cái thứ ba cũng vậy. Đến mồi thứ tư thì mọi việc đều sáng tỏ. “Xem kìa” tôi nói với người đồng sự “xem nó làm có kỳ không! Nó đem ba cái mồi đến để cùng chỗ với cái thứ tư rồi đổ đất lên trên, như thể muốn thách thức chúng ta”. Chúng tôi thấy biệt đi của bầy sói trên đất, dấu chân Lôbô lúc nào cũng ở phía trước. Rất dễ tìm biệt đi của nó bởi vì dấu chân nó to hơn nhiều so với dấu chân của một con sói thường. Bàn chân trước của một con sói thường từ vuốt đến gót chỉ rộng 4,5 inh (một) còn chân trước của Lôbô rộng đến 5,5 inh. Về sau tôi được biết nó cao đến 3 bộ (2) đi từ đất đến vai và cân nặng một50 pao (3).
Chỉnh sửa lần cuối: