0
Họ Trĩ (tên khoa học là: Phasianidae) là một họ chim thuộc bộ Gà (Galliformes) bao gồm các loài trĩ, công, cút, gà gô, gà lôi, gà so, gà tiền, gà rừng (bao gồm cả gà nhà). Họ này là một họ lớn, chứa khoảng 38-53 chi và khoảng 159-182 loài (tùy quan điểm phân loại) còn sinh tồn. Họ này đôi khi cũng được tách ra thành 2 phân họ, là Phân họ Trĩ (Phasianinae), chứa trên 52 loài trĩ, công, gà lôi, gà tiền, gà rừng; và Phân họ Gà gô Perdicinae), chứa trên 107 loài còn lại (cút, gà gô, gà so, đa đa). Nhưng hiện nay, việc ghép/tách các loài/phân loài vẫn chưa được thống nhất. Bài viết dưới đây sẽ sắp xếp theo truyền thống với hai phân họ như trên.
Gà lôi Satyra (Tragopan satyra)
Họ Trĩ phân bố hầu hết ở châu Âu và châu Á (ngoại trừ xa về phía bắc), cũng như hầu hết ở các khu vực ở châu Phi (ngoại trừ các sa mạc khô cằn nhất); kéo dài tới miền đông châu Úc. Sự đa dạng lớn nhất của loài này là ở Đông Nam Á và châu Phi. Trong số này, phân họ Trĩ có sự phân bố gần như chỉ hạn chế tại châu Á (ngoại trừ loài công Congo). phân họ Gà gô có sự phân bố rộng hơn. Trong phạm vi vùng sinh sống của mình, chúng chiếm lĩnh hầu hết mọi môi trường sống có thể, ngoại trừ các vùng lãnh nguyên và rừng cận Bắc cực.
Các thành viên trong họ này nói chung thường sống cố định và không di trú theo mùa, mặc dù một vài loài chim cút có thể di trú theo mùa trên một khoảng cách lớn. Một vài loài trong họ đã được du nhập rộng khắp trên thế giới, cụ thể là các loài trĩ đã được du nhập vào châu Âu, Australia và Châu Mỹ. Các quần thể gà nhà nuôi nhốt (khắp thế giới) cũng nhiều khi thoát khỏi nơi nuôi giữ và trở thành những động vật thuần hóa sống hoang dã.
Các thành viên trong họ Phasianidae là các loài sinh sống trên mặt đất. Chúng dao động về kích thước, cân nặng, từ 43 g như ở chim cút ngực lam (Asian Blue Quail) đến 6 kg trong trường hợp của chim công Ấn Độ (Indian Peafowl). Chúng có hình thức lưỡng hình giới tính (đó là hình thức phân biệt giới tính bên ngoài qua màu sắc của bộ lông. Về kích thước, với chim trống có xu hướng to lớn hơn chim mái. Chúng nói chung tròn trĩnh, với hai cánh tương đối ngắn và rộng và các chân khỏe. Nhiều loài có cựa trên chân, một đặc trưng với gà Phi và gà tây, nhưng không có với các loài khác nằm trong bộ Gà. Mỏ ngắn và nói chung khỏe, cụ thể là ở các loài phải đào bới để kiếm ăn. Con trống ở các loài to lớn thường có bộ lông sặc sỡ cũng như có "cấu trúc trang điểm" trên mặt như các yếm thịt hay mào/mồng.
Các loài trong họ này có thức ăn không giống nhau, với nguồn thức ăn từ thuần túy thực vật như hạt, lá, quả, củ, rễ tới các động vật nhỏ như côn trùng, ấu trùng của côn trùng và thậm chí cả các loài bò sát nhỏ. Phần lớn các loài hoặc là chuyên biệt hóa ăn thực vật hoặc săn mồi, mặc dù con non của phần lớn của các loài đều ăn côn trùng.
Ngoài các khác biệt về khẩu phần ăn uống, ở đây còn có khác biệt đáng kể trong sự sinh sản trong họ Phasianidae. So với chim nói chung, trong họ này một lượng lớn các loài không có quan hệ một vợ một chồng (hệ thống sinh sản điển hình ở phần lớn các loài chim). Mặc dù có ghi nhận cho thấy các loài đa đa ở châu Phi và một vài loài gà gô có quan hệ kiểu một vợ một chồng, nhưng sự đa phu đa thê được ghi nhận ở các loài trĩ và gà rừng, một vài loài cút, và kiểu quyến rũ tình dục ở các loài công thì có thể được xem là một dạng của "loài động vật phân chia lãnh thổ - trong đó con đực có hành động chứng minh sức mạnh của chúng trước hoặc trong mùa giao phối". Chúng nói chung làm tổ trên mặt đất nhưng các loài gà lôi trong chi Tragopan lại làm tổ trên cây. Tổ của chúng có thể là các ụ đắp từ lá cây tới các hốc đào nông trên mặt đất. Chúng có thể đẻ tới 18 trứng mỗi tổ, nhưng thông thường chỉ 7-12 quả, với số lượng nhỏ ít hơn thường thấy ở các loài vùng nhiệt đới. Việc ấp trứng gần như chỉ do con mái đảm nhiệm và chu kỳ này kéo dài khoảng 14-30 ngày, phụ thuộc vào từng loài.
Một vài loài trong họ này có tầm quan trọng lớn đối với con người. Gà rừng ở Đông Nam Á là tổ tiên hoang dã của loài gà nhà, loại gia cầm quan trọng nhất trong chăn nuôi trên toàn thế giới. Trĩ đỏ, một vài loài như gà gô, chim cút, đa đa được du nhập và quản lý trong một khu vực nào đó có tác dụng thu hút như là chim để săn bắn. Tuy nhiên, một vài loài bị đe dọa do các hoạt động săn bắn và sự tàn phá môi trường sinh sống tự nhiên của chúng bởi con người.
Chim công trống Ấn Độ (Indian Peafowl) - Pavo cristatus
Dưới đây là Phần 1 các loài/phân loài nằm trong phân họ Phân họ Trĩ Phasianinae. Xin được giới thiệu đến các thành viên của trang svcvietnam nói chung và các fan trong box Gia cầm nói riêng.
0
Họ Trĩ (tên khoa học là: Phasianidae) là một họ chim thuộc bộ Gà (Galliformes) bao gồm các loài trĩ, công, cút, gà gô, gà lôi, gà so, gà tiền, gà rừng (bao gồm cả gà nhà). Họ này là một họ lớn, chứa khoảng 38-53 chi và khoảng 159-182 loài (tùy quan điểm phân loại) còn sinh tồn. Họ này đôi khi cũng được tách ra thành 2 phân họ, là Phân họ Trĩ (Phasianinae), chứa trên 52 loài trĩ, công, gà lôi, gà tiền, gà rừng; và Phân họ Gà gô Perdicinae), chứa trên 107 loài còn lại (cút, gà gô, gà so, đa đa). Nhưng hiện nay, việc ghép/tách các loài/phân loài vẫn chưa được thống nhất. Bài viết dưới đây sẽ sắp xếp theo truyền thống với hai phân họ như trên.
Gà lôi Satyra (Tragopan satyra)
Họ Trĩ phân bố hầu hết ở châu Âu và châu Á (ngoại trừ xa về phía bắc), cũng như hầu hết ở các khu vực ở châu Phi (ngoại trừ các sa mạc khô cằn nhất); kéo dài tới miền đông châu Úc. Sự đa dạng lớn nhất của loài này là ở Đông Nam Á và châu Phi. Trong số này, phân họ Trĩ có sự phân bố gần như chỉ hạn chế tại châu Á (ngoại trừ loài công Congo). phân họ Gà gô có sự phân bố rộng hơn. Trong phạm vi vùng sinh sống của mình, chúng chiếm lĩnh hầu hết mọi môi trường sống có thể, ngoại trừ các vùng lãnh nguyên và rừng cận Bắc cực.
Các thành viên trong họ này nói chung thường sống cố định và không di trú theo mùa, mặc dù một vài loài chim cút có thể di trú theo mùa trên một khoảng cách lớn. Một vài loài trong họ đã được du nhập rộng khắp trên thế giới, cụ thể là các loài trĩ đã được du nhập vào châu Âu, Australia và Châu Mỹ. Các quần thể gà nhà nuôi nhốt (khắp thế giới) cũng nhiều khi thoát khỏi nơi nuôi giữ và trở thành những động vật thuần hóa sống hoang dã.
Các thành viên trong họ Phasianidae là các loài sinh sống trên mặt đất. Chúng dao động về kích thước, cân nặng, từ 43 g như ở chim cút ngực lam (Asian Blue Quail) đến 6 kg trong trường hợp của chim công Ấn Độ (Indian Peafowl). Chúng có hình thức lưỡng hình giới tính (đó là hình thức phân biệt giới tính bên ngoài qua màu sắc của bộ lông. Về kích thước, với chim trống có xu hướng to lớn hơn chim mái. Chúng nói chung tròn trĩnh, với hai cánh tương đối ngắn và rộng và các chân khỏe. Nhiều loài có cựa trên chân, một đặc trưng với gà Phi và gà tây, nhưng không có với các loài khác nằm trong bộ Gà. Mỏ ngắn và nói chung khỏe, cụ thể là ở các loài phải đào bới để kiếm ăn. Con trống ở các loài to lớn thường có bộ lông sặc sỡ cũng như có "cấu trúc trang điểm" trên mặt như các yếm thịt hay mào/mồng.
Các loài trong họ này có thức ăn không giống nhau, với nguồn thức ăn từ thuần túy thực vật như hạt, lá, quả, củ, rễ tới các động vật nhỏ như côn trùng, ấu trùng của côn trùng và thậm chí cả các loài bò sát nhỏ. Phần lớn các loài hoặc là chuyên biệt hóa ăn thực vật hoặc săn mồi, mặc dù con non của phần lớn của các loài đều ăn côn trùng.
Ngoài các khác biệt về khẩu phần ăn uống, ở đây còn có khác biệt đáng kể trong sự sinh sản trong họ Phasianidae. So với chim nói chung, trong họ này một lượng lớn các loài không có quan hệ một vợ một chồng (hệ thống sinh sản điển hình ở phần lớn các loài chim). Mặc dù có ghi nhận cho thấy các loài đa đa ở châu Phi và một vài loài gà gô có quan hệ kiểu một vợ một chồng, nhưng sự đa phu đa thê được ghi nhận ở các loài trĩ và gà rừng, một vài loài cút, và kiểu quyến rũ tình dục ở các loài công thì có thể được xem là một dạng của "loài động vật phân chia lãnh thổ - trong đó con đực có hành động chứng minh sức mạnh của chúng trước hoặc trong mùa giao phối". Chúng nói chung làm tổ trên mặt đất nhưng các loài gà lôi trong chi Tragopan lại làm tổ trên cây. Tổ của chúng có thể là các ụ đắp từ lá cây tới các hốc đào nông trên mặt đất. Chúng có thể đẻ tới 18 trứng mỗi tổ, nhưng thông thường chỉ 7-12 quả, với số lượng nhỏ ít hơn thường thấy ở các loài vùng nhiệt đới. Việc ấp trứng gần như chỉ do con mái đảm nhiệm và chu kỳ này kéo dài khoảng 14-30 ngày, phụ thuộc vào từng loài.
Một vài loài trong họ này có tầm quan trọng lớn đối với con người. Gà rừng ở Đông Nam Á là tổ tiên hoang dã của loài gà nhà, loại gia cầm quan trọng nhất trong chăn nuôi trên toàn thế giới. Trĩ đỏ, một vài loài như gà gô, chim cút, đa đa được du nhập và quản lý trong một khu vực nào đó có tác dụng thu hút như là chim để săn bắn. Tuy nhiên, một vài loài bị đe dọa do các hoạt động săn bắn và sự tàn phá môi trường sinh sống tự nhiên của chúng bởi con người.
Chim công trống Ấn Độ (Indian Peafowl) - Pavo cristatus
_____oOo_____
Dưới đây là Phần 1 các loài/phân loài nằm trong phân họ Phân họ Trĩ Phasianinae. Xin được giới thiệu đến các thành viên của trang svcvietnam nói chung và các fan trong box Gia cầm nói riêng.
0
