QUÊ HƯƠNG TÔI MIỀN TÂY <st1:country-region w:st="on"><st1>NAM </st1></st1:country-region>BỘ<o></o>
MỘT CÁCH BẢO TỒN & THÚ NUÔI CHIM CẢNH<o></o>CHÍCH CHÒE THAN (CHÌA VÔI)
1.Một vài nét về quê tôi<o></o>
Quê mình là một huyện vùng sâu của tỉnh Long An thuộc khu vực Đồng Tháp Mười,một vùng trủng nước ngập quanh năm,cộng với một mùa nước nổi,vì thế mà độ phèn ở đây phải nói là kinh khủng.các bạn nhìn vào hình bên dưới sẽ rỏ.<o></o>
<o></o>
<o>
</o>2.Hệ động –thực vật<o></o>
Loại cây phù hợp nhất là cây tràm và ngoài nó ra thì hầu như rất ít cây có thể chịu nổi vậy mà cỏ thì lại tốt phải biết.như cỏ đưng trong hình chẳng hạn.dòng họ nhà cỏ đông đút dữ lắm :sậy ,đế,lát,tranh,ống,mòm,cỏ mây,...Người dân quê tôi đã từng bước khai hoang vùng đất này từ đời ông cố tôi lận.(trước thời Tổng đốc Lộc – Trần Bá Lộc).nhưng đến nay vẫn chỉ trồng được vài giống lúa và khoai mỡ thôi.năng xuất củng không cao lắm.<o></o>
<o></o>
Xa xa dưới kia là cây tràm đó.ở đây tràm được trồng thành từng đám như vậy. Và hình dưới này là liếp khoai mỡ<o></o>
<o>
Chắc vì điều kiện thiên nhiên như thế mà hệ động vật củng khá phong phú,cá thì khỏi phải nói rồi .miền Tây mà,thú thì chuột là số 1.mà nướng và ăn ngay ngoài đồng thì càng ngon các bạn à.rái cá thì lâu lâu có người trong xóm bắt được. Còn rắn thì đủ loại,Lọai chuyên sống dưới nước,như rắn lát(bù lịch),rắn bông súng,rắn ri cá ,bù quạp(ri voi).Loại chuyên sống trên khô như hổ ngửa, rắn ráo,lục mỏ nhọn, lục đuôi đỏ..Chuyên sống nơi ẩm như hổ hành.Chổ nào củng sống được như rắn nước,hổ mang.Nhưng tới mùa nước nổi thì trên là cây, dưới là nước.hổ đất củng thành hổ cây.rắn ráo củng thành rắn ướt,hihi...Họ nhà chim lại càng phong phú hơn:Top chân dài:Loại lớn như diệc moc,cò trâu(cò trắng lớn),cò ngà(cò trắng có chùm lông dài trên đầu,loại này ít thấy cứ 1 bầy cò trắng thì thấy có 1-2 con thôi).cồng cộc thì đậu đen cả đọt tràm, nhưng mấy loại nầy đẻ ở đâu ấy mình chưa từng thấy ổ cả,chỉ thấy chúng về đây tìm đồ ăn và chổ ngủ thôi,nước lụt bắt đầu về cò trắng trắng cả cánh đồng,nó đi theo đầu con nước để tìm mồi<o></o>
<o>
</o>Vịt trời và lele thì đẻ ở đây luôn,nếu bạn đang đi ngoài đồng mà tự nhiên có 1 hoặc 2 con vịt vụt bay ngay dưới chân mình,mà không bay đi luôn,cứ chớp chớp như con con mới tập bay hay cứ bay vòng vòng xung quanh bạn hoặc chạy lủi lủi như đang say rượu, té tới té lui,giảy giụa như ăn trúng thuốc thì các bạn nhớ ngay rằng đừng có daỵ dột dí theo nó mà bị dụ đó nha.phải nhìn thật kỷ xung quanh chổ con kia mới bay lên trong gốc cỏ, dưới mé nước.. đâu đó có cả 1 bầy con đó.<o></o>
Trích xanh(trích),trích nước,cúm núm(gà đồng), quốc(cuốc ngực trắng) thì thật là nhiều.mấy loại này củng có cái kiểu dụ khị cho bầy con thoát thân giống y như vịt trời và lele vậy.tiếng kêu tum-tum của con cúm núm đã thân quen với người dân quê tôi như cái đồng hồ báo giờ,đến nổi mà họ thường đùa với nhau khi đi làm đồng về hơi tối.<o></o>
“trời tối rồi sao chưa dìa(về),Chừng nào cúm núm kêu tao mới dìa”<o></o>
Nhò hơn chút nửa thì có cò bợ( cò ma, quê tôi hay gọi vậy,vì cánh và bụng nó màu trắng,còn đầu và lưng màu xám đen,khi bay lên thì thấy,khi đậu xuống chẳng thấy đâu.mà nó có cái tật là thường bay lên một cách bất ngờ làm ngưới ta giật mình như ma vậy,cò đỏ, cò lép (lớn bằng cò đỏ nhưng màu lông nhạt hơn),chằn nghịch,đỏ mắt, bồng bồng , bánh ít....<o></o>
Top chân ngắn.Loại lớn như bìm bịp.có tới 2 loại bìm bịp,bìm bịp cóc(nhỏ) sống ngoài đồng cỏ làm tổ trong các đám cỏ cao, dầu bờ.bìm bịp bà (lớn) sống trong tràm ,sậy. Tiếng bìm bịp buồn lắm các Yu à, nghe có vẽ như hoang sơ tĩnh mịch.nó thường kêu khi nước lớn hoặc nước ròng.có lẽ nó nhận biết được sự thay đổi trong cơn gió khi đầu con nước. Bìm bịp bà là tay ăn ốc lảo luyện đó.nhờ vậy mà số lượng ốc bưu vàng ở quê giảm đáng kể.Kế đến là tu hú,tu hú củng có 2 màu lông, tu hú lông đen và tu hú lông rằn,mùa gió bấc thổi,tiếng tu hú kêu xa xa trên đồng là Tết sắp đến rồi..chim phướn,có 1 loại chim mà cho tới bây giờ tui củng chưa biết tên nó là gì.rất hiếm khi nhìn thấy ,mình to cờ chim phướn ,duôi dài như chim phướn,màu lông và cách phân bố màu lông giống y hệt lông bìm bịp,đầu có chùm lông như chào mào.mình kêu đại là con lai... sáo nâu ,sáo đen,cưỡng.<o></o>
Loại vừa thì có đại diện là dòng họ nhà cu.<o></o>
Loại nhỏ thì mình củng không nhớ hết tên của nó nữa,khi nào nhìn thấy thì nhớ thôi.<o></o>
<o></o>
<o>
</o><o>
<o></o>
<o>
</o>Top ăn thitt như bù cắt,diều,ó rằn,cú heo,cú mèo.<o></o>
Tui không nhớ chính xác là mình bắt đầu nuôi chim từ khi nào nữa,chỉ nhớ là hồi nhỏ lắm,khi còn chụa biết được tên của chúng là gì chỉ thấy chúng dể thương hót hay mà không biết là tiếng hót của con nào,thế là theo năn nỉ ba ,anh, bắt cho nuôi.rồi dần lớn tự mình đi bắt.nghĩ lại tui thấy mình hơi có tội vì đã không biết bao nhieu là chim con ,chim lớn đủ loại đã chết trong tay mình(vì hồi đó nhỏ,đâu có biết chăm sóc thế nào đâu,vậy mà không nản chí.bắt ..rồi chết,..rồi bắt.. rồi thành công.<o></o>
Có lúc nuôi trong nhà 6 con trích ,thạ di như gà vậy,có điều nó dữ lắm, người lạ vào nhà không để ý nó là coi chừng mang xẹo.cắn luôn mấy đứa cahú trong nhà.. một lần nó đi ăn ngoài ruộng,vì quá dạn người,nên bị người ta bắt mất 2 con( sau này tui biết được người đã đập chết con trích của tui nhưng không bắt tận tay nên thôi),4 con còn lại nhát dần rồi không về nhà nữa.Có lần nuôi đuợc con cò trắng hơn 3 năm,rất ngoan.khi nào không thấy thì kêu lớn.”cò cò cà cò” là nó bay về ngay.vậy mà mùa nước năm 1998 nó đàng lòng ‘cò dò lên cây’.uổng công tui xúc tép nuôi cò.nhưng củng mừng cho nó vì nó củng cần phải có bạn đời mà,có khi trong nhà treo hơn hai chục cái lồng nuôi đủ loại,rồi thả bớt chỉ chùa lại mấy con chìa vôi thôi,vì nó hót hay quá, mà tui củng thích nó nửa.Vậy mà tui nuôi cu đất không được nha,tính tới giờ đã hơn chục con rồi mà chưa có được một con mồi...bù cắt( diều trắng) tui củng nuôi rồi nha.nhưng phải ra huyện học nên đành đem cặp bù cắt cho ông cậu nuôi, lâu ngày về hỏi chim đâu rồi? Đứa em trả lời” ba em mần thịt rồi, mẹ nói nó tanh quá” thế là đã giao trứng cho ác.hihi.Nuôi nhiều như vậy đó,nhưng không biết tự khi nào tui lại yêu tiếng hót véo von trầm bổng,du dương luyến lái đôi khi réo rắt của Nó.mà mãi đến khi lên Sài Gòn này tui mới biết củng có nhiều người yêu mến nó như tui vậy.có lẽ vì thời gian nó ở bên tui nhiều hơn các loại khác. Năm năm học ở TP này chuyển nhà trọ mấy lần nhưng lúc nào tui củng dành riêng cho nó một vị trí cạnh bàn học của tui.Lúc nào rãnh ngước đầu lên là có thể nhìn thấy nó ngay,nhìn quen nên xa thì nhớ.Nó đây các ACE à. Con chìa vôi của tui.
<o>
<o></o>
3. Một cách bảo tồn & thú nuôi chim cảnh - chích chòe than. <o></o>
Có ai biết đây là ổ chim gì không ?<o></o>
<o></o>
Có ai đoán ra là tổ chim gì chưa ? xin thưa: đây là túp lều lý tưởng do mình nghĩ ra đó,dành tặng cho 2 quả tim vàng 1 mái nhà tranh.coi như là mình bù đắp cho họ vì những đứa con xấu số đã qua đời trong tay mình lúc mình không biết cách chăm sóc chu đáo.vậy là đã có chổ che mưa che nắng,bây giờ coi như họ đã an cư rồi chỉ còn lạc nghiệp nữa thôi. Mau mau sanh ho tui những chú nhóc kháo khỉnh đi chứ,hứa hẹn sẽ trở thành những võ sỉ hạng nặng,những ca sỉ lừng danh.....những anh bạnchích chòe than của tui !Đúng vậy,những ổ chích chòe than của tui đó.tui đã làm nhà cho chúng từ khi tui còn học lớp 9.tính tới nay đã gần 10 năm,và cứ thế đều đều mỗi năm 3 lứa chim con được ra đời trong mỗi ổ. mỗi lứa từ 2-4 con. Tui tha hồ lựa chim trống đề nuôi,con nào không đẹp hay chim mái đều để lại cho ba má nó nuôi để duy trì nòi giống.<o></o>
ấy vậy mà có những lúc tui bắt sạch sẻ,hể trống là bắt để kiếm ít tiền bỏ túi lở khi xe đạp bể bánh,hay đi học về khát nước dọc đường...hay hẹn bạn đi chơi mà không dám xin tiền. Mà lúc đó có đựơc bao nhiêu tiền đâu.mỗi em trống con tui thấy ưng ý muốn chêt vậy mà có 20ngàn.còn trống bổi 5 ngàn mà có khi còn không thèm mua nửa chứ.còn mái thì đương nhiên là NO!<o></o>
Đạp xe từ nhà ra thị trấn xa hơn 12km với 1 chùm chim hy vọng kiếm được 100k.Lại che đậy thật kỷ sợ tụi bạn nhìn thấy rồi đi học tụi nó ghẹo “mày dám bắt lén chim của ..con nhỏ nào đem bán vậy ? “ thì mắc cở sao chịu nổi. Nhưng 100k thời đó nhiều lắm chứ bộ,dư sức mua rau sống, rau nấu canh và uống nước mía với mấy đứa bạn cho 1 tuần ở trọ học ngoài thị trấn luôn đó. Vậy mà có hôm thì vui vẽ đạp xe về không thấy mệt có tuần thì buồn hiu,sao con đường này mình cứ đi hoài mà hôm nay xa dữ vậy,đạp hoài không thấy tới. Về nhà lại len lén như ăn trộm,sợ má nhìn thấy lại la “bắt nó làm chi, chết tội lắm,người ta còn thả chim phóng sinh mà con lại đi bắt nó”.Nếu má biết tui đem bán nó lấy tiền thì chắc phải ăn cây, hay 2 lỗ tay sẽ không còn đủ sức chứa- chết chắc. Ra phía sau mở cái áo lồng cho từng con to như trái chuối xiêm bay đi mà thấy tiên tiếc.” Rồi tao sẽ lại bắt mày “<o></o>
.................................................. .................................................. .....................................<o></o>
MỤC KÍCH MỘT TRẬN CHIẾN<o></o>
Có nuôi mới biết ,có đi bẩy mới thấy ghiền,cái thú đi gác chắc chẳng bao giờ tui bỏ được.Thật quá dể dàng để nhận biết sự có mặt củachúng trong rừng tràm,nơi có rất nhiều âm thanh êm tai khác,nào là hút mật 7 màu gọi bạn tình,trang phô trương tất cả các tuyệt nghệ cùng cái mỏ cong dài đang uốn dẻo 3 tấc lưỡi.Tiếng vành khuyên căng lửa đang ở trong chùm lá đâu đó thách đấu lẫn nhau. Tiếng vàng nghệ trống vừa tìm sâu vừa ngân nga một bản tình ca êm ả. Nè nè các ACE có nghe một bản hòa tấu đầy cung bậc kia không, ‘Nó’ đấy.nó đang đứng trên cái cây tràm cao nhất ở góc bờ kia kìa,ông trùm khu này đang dạo lại máy bản nhạc lòng và đôi khi chêm vào một đoạn mới toanh cho thêm phần hứng thú,rồi lại trở về diệu Đô Rê Mi quen thộc,rồi BaLat, Rồi BôLê Rô, cứ thế mà tuôn ra cừa thánh thót véo von vừa vi vu như gió thoảng vừa ngân nga như tiếng trống trường.Bài nhạc của nó hay như vậy đó mà so với cái tên háo đá đang nhảy lên nhảy xuống trên cái cây khuynh diệp khô ở tuốt đằng kia thì chẳng hay chút nào,nghe sao mà thấy ghét muốn chết.hắn xù cái bộ lông như muốn dựng ngược lên vậy, đưa cái bụng trắng hếu,nhảy tưng tưng như trái banh lông thật là buồn cười.Đúng là hắn ghét cai ghét đắng cái bài hát của nó, hắn tức đến tóc tai bù xù, ruột gan lộn ngược, hắn quyết phen này phải qua đập cho cái thằng mồm năm miệng mười kia một trận tan tác mới được,cho cái môi mỏng của nó trở thành môi chì luôn,cho bỏ cái tật bửa nào củng chí chóe inh ỏi, nghe bực cả mình.Nói là làm liền không đôi co,với hắn nói đánh là đánh,hắn nhúng người một cái,đôi cánh dang ra,người lao đi vùn vụt,vừa bay hắn vừa chưởi :” ê cái thằng lẽo mép kia, hôm nay tao đánh cho mày biết mặt”.Nó vẫn ngang nhiên hát nhưng trong hơi thở có phần gấp hơn, ca khúc lạ mỗi lúc xuất hiện một nhiếu,chắc nó mới chế hay là lẹo lưỡi rồi, câu nọ xọ câu kia. Bản giao hưởng nghe lạ hẳn nhưng thấy hay hay, dồn dập nhưng rất hưng phấn.Đuôi nó lúc nào củng thế như một cái quạt tỏa nhiệt ở phìa sau,giật rồi lại xòe, xòe rồi lại giật.Chổ nó và hắn đứng cách nhau không tới 100m, thoáng cái hắn đả cách nó hơn 1 tầm. Nó bất ngờ im lặng một cách lạ kỳ,đâu có giống với nó lúc nảy.sao vậy, nó sợ rồi sao.giặc đánh tới nhà rồi phải làm cái gì đó chống cự đi chứ.Nó sợ thất rồi,người nó mọp sát vào nhánh cây,thân hơi nghiêng qua một bên,đôi mắt nhìn địch lơm lơm như là nhìn kẻ thù lần cuối.trông thảm thảm ghê ghê.nó chết rồi vì sợ quá chứ gì !Hắn đã đến sát bên nó,vẫn cái vẻ thự tin như lúc đầu hắn xà vào nó.Bất thình lình nó tung mình như một mũi tên cấm phập vào hắn.tiếng chí chóe liên hồi,lông bay lã chả. không còn nhận ra đâu là nó và đâu là hắn nửa.Bổng nghe tiếng rít lên re ré,re ré ré như tiếng rên, 1 tên đã bị khóa đầu rồi, một chân khóa nách non còn mỏ thì mổ túi bụi vào cái đầu đã bị chân kia giữ chặt .Trời ơi , toàn là đòn hiểm.Con bị khóa ra sức giảy giụa, 2 chân đạp vào ngực con kia nghe bồng bộc ( hihi hơi quá).Hai con rơi từ đọt tràm xuống với chiều cao gần 10m, xuyên qua mấy tán lá tràm sức rơi đã giảm nhưng vẫn còn lăn cuồn cuộn.Phịch ! đúng là nghe một cái phịch nhưng củng may là lớp lá tràm mục củng dày và có tán lá đở bớt.nếu không ,rơi tự do từ độ cao đó thì chỉ có nước đem về chiên cả hai.Bị rớt một cái như trời giáng, cả hai đều bị chấn động mạnh làm văng ra xa. Vậy mà có chịu thôi đâu, lại tiếp tục xáp lá cà lần 2,lần này hai bên thận trọng hơn rất nhiều, bên này đánh là .............
...............còn nửa..........
